Organisaties zetten steeds vaker elektronische processen in zodat zij gemakkelijker en sneller overeenkomsten kunnen sluiten. Volgens de wet heeft een elektronische handtekening (hierna: “e-handtekening”) dezelfde bewijskracht als een natte handtekening als de methode van ondertekenen ‘voldoende betrouwbaar’ is. Dat is een open norm waarbij wordt gekeken naar de omstandigheden van het geval. Dit betekent dat dient te worden gekeken naar hoe het proces rondom het zetten van een e-handtekening is ingericht.
Elektronisch contracteren
De wet bevat open normen voor de rechtsgeldigheid van overeenkomsten die middels een e-handtekening tot stand komen. Een rechter kan deze open normen toetsen en tot de conclusie komen of er wel of niet rechtsgeldig een overeenkomst tot stand is gekomen. Om te kunnen spreken van een elektronische totstandkoming van een wederkerige overeenkomst is het wettelijk vereist dat de overeenkomst raadpleegbaar is voor partijen, de authenticiteit ervan in voldoende mate is gewaarborgd, het moment van totstandkoming ervan met voldoende zekerheid kan worden vastgesteld en dat de identiteit van partijen met voldoende zekerheid kan worden vastgesteld. We schreven dit al in ons eerdere blog.
Beoordeling door de rechter
In een uitspraak van maart 2022 heeft de rechter geoordeeld dat de betreffende e-handtekening – op basis van de nu bekende feiten – in dit geval niet heeft geleid tot het rechtsgeldig sluiten van een overeenkomst.
Een directeur van een slagerij is in zijn zaak benaderd door een aanbieder van software. Tijdens het bezoek van aanbieder ‘Piggy’ heeft de directeur een handtekening geplaatst onder een bestelformulier via een tablet die de aanbieder bij zich had. Onduidelijk is wat voor soort document er is ondertekend. Door ondertekening op de tablet heeft de directeur geen raadpleegbaar document ontvangen die de daadwerkelijke overeenkomst behelst. Piggy stelt in dit geval dat er een overeenkomst tot levering van diensten is ondertekend, terwijl de gedaagde stelt dat hij slechts heeft ondertekend voor het verkrijgen van meer informatie over de aangeboden diensten.
Op grond van artikel 3:15a BW kan een e-handtekening alleen dezelfde bewijskracht hebben als een natte handtekening indien de methode van ondertekening voldoende betrouwbaar is. In dit geval acht de rechter de methode van ondertekening onvoldoende betrouwbaar, omdat “ de handtekening is gezet op een tablet die de heer [xxx] bij zich droeg in een omgeving die door Piggy of een door Piggy ingeschakelde partij wordt beheerd. Wat er met de handtekening gebeurt is daarmee onvoldoende te controleren.” Hoewel Piggy stelt dat er een certificaat beschikbaar is om het bestaan van de ondertekening te bewijzen, blijkt daar niet uit wat voor soort document er nu exact is ondertekend. Nu de e-handtekening geen dwingende bewijskracht oplevert, hoeft de rechter niet van de inhoud van het document uit te gaan en dient hij te kijken naar de omstandigheden. Er bestaat echter te veel onduidelijkheid over het ondertekende document en Piggy wordt naar huis gestuurd om te bewijzen dat de overeenkomst wel degelijk tot stand is gekomen.
In deze zaak wordt de rechtsgeldigheid en de specifieke toepassing van de e-handtekening helaas oppervlakkig beoordeeld; er wordt (nog) niet getoetst aan de open normen uit de wet. Tegelijkertijd toont deze uitspraak wel aan dat het belangrijk is dat de overeenkomst raadpleegbaar is voor partijen en dat het moment van totstandkoming ervan met voldoende zekerheid kan worden vastgesteld.
Rechtsgeldigheid overeenkomen
Was er in dit geval een situatie denkbaar geweest waarin de e-handtekening wel een rechtsgeldige overeenkomst had opgeleverd? Het antwoord is ja. Naast de aanwezigheid van een e-handtekening en het (technische) proces daaromheen, kan de rechter namelijk rekening houden met onderlinge partijafspraken. Het is namelijk mogelijk dat partijen overeenkomen dat zij elektronisch ondertekende gegevens zullen aanvaarden en dat een bepaalde manier van (elektronisch) ondertekenen onderling rechtsgeldig is. Dit kan in samenspraak worden geregeld of eenzijdig via de algemene voorwaarden.
Voor aanbieder Piggy had bovenstaande maatregel niet veel uitgemaakt, maar indien er sprake is van de toepassing van de e-handtekening die voldoet aan de wettelijke eisen is dit zeker een goede optie om ervoor te kunnen zorgen dat de e-handtekening een rechtsgeldige overeenkomst oplevert.
Meer weten?
Wilt u meer weten over de e-handtekening, bekijk dan onze factsheet. Mocht u vragen hebben over dit onderwerp, neem dan gerust contact met ons op.
Meer lezen over dit onderwerp? Lees verder:
