Stilzwijgende verlenging aan banden gelegd

Levert jouw bedrijf producten of diensten op abonnementsbasis aan consumenten en kleine bedrijven? Dan dien je de bedrijfsvoering af te stemmen op de zogeheten Wet Van Dam. Deze wet bepaalt kort gezegd dat de meeste contracten per maand opzegbaar worden.

Meer informatie

Gevolgen Wet Van Dam

De gevolgen van deze wet zijn ingrijpend, ook voor bestaande contracten. Als jij jouw algemene voorwaarden niet afstemt op de nieuwe wet, dan kan de klant na stilzwijgende verlenging elke dag direct opzeggen.

De Wet Van Dam treedt in werking op 1 december 2011. De impact voor bestaande contracten is moeilijk te bepalen, aangezien een reparatiewet die hier helderheid moest brengen is opgeschort voor onbepaalde tijd. De overheid neemt het standpunt in dat bestaande contracten pas per 1 december 2012 geraakt kunnen worden door de Wet Van Dam. Dit staat lijnrecht tegenover wat Van Dam zelf heeft verklaard dat de bedoeling was met zijn wet, namelijk per direct ook voor bestaande contracten.

ICTRECHT Illustratie academy - Oker RGB

Voor welke contracten geldt de wet?

De Wet Van Dam is bedoeld om consumenten te beschermen. Consumenten handelen niet beroeps- of bedrijfsmatig. Toch kunnen ook kleine bedrijven en zelfstandigen vaak aanspraak maken op deze wet. De regels die gelden voor consumenten werken namelijk door ten aanzien van dergelijke partijen, zo blijkt uit de rechtspraak.

De wet geldt voor:

  1. Het regelmatig leveren van diensten. Het bekendste voorbeeld is het abonnement op de sportschool. Een abonnement op een betaalde website of het afnemen van hosting voor een website door een consument valt hier ook onder. Mobiele telefonie- en internetabonnementen kennen een aparte regeling, waarover later meer.
  2. Het regelmatig leveren van producten (inclusief gas en elektriciteit). Denk aan het maandelijks ontvangen van een verzamelobject zoals een herdenkingsmunt of postzegel. Een afspraak met de melkboer dat hij wekelijks de melk komt brengen, valt hier ook onder.
  3. Abonnementen op dag-, nieuws- en weekbladen en tijdschriften. Denk hier aan een abonnement op een papieren krant of tijdschrift. De wet is hier iets soepeler dan bij producten of diensten uit de vorige punten.

De nieuwe wet geldt niet voor verzekeringen. Overeenkomsten met verenigingen omtrent het lidmaatschap vallen ook buiten deze wet. Wel is er een aparte regel opgesteld voor verenigingen: zij moeten op hun website of in hun ledenblad opvallend vermelden hoe men kan opzeggen. De sportschool is meestal geen vereniging.

Actief aangeboden 

Je kunt jouw klanten bij afloop van de eerste contractstermijn een nieuw contract aanbieden. Als dat nieuwe contract actief door de klant wordt aanvaard, is een termijn van een jaar toegestaan. De klant moet dus zelf vóór de ingangsdatum melden het nieuwe contract te willen, bijvoorbeeld door te reageren per mail of telefoon of een vinkje te zetten op de website. Uit het betalen van een factuur mag je niet afleiden dat de klant actief aanvaard heeft.

De wijzigingen

De Wet Van Dam brengt wijzigingen aan in de zogeheten zwarte en grijze lijst van het consumentenrecht. De zwarte lijst is een lijst van bepalingen die niet mogen voorkomen in de algemene voorwaarden omdat deze onredelijk zijn. Als je ze toch opneemt, gelden ze niet. De grijze lijst bevat bepalingen die meestal onredelijk zijn. Gebruik je wel zo’n bepaling, dan moet je aantonen dat je wél een goede reden hebt om die te gebruiken. Lukt dat niet, dan geldt de bepaling niet.

Per 1 december 2011 zijn de volgende regels van kracht op grond van de zwarte lijst:

  • Een overeenkomst mag niet stilzwijgend verlengd worden, ook niet meer voor de duur van een jaar, tenzij de consument gedurende de verlenging kan opzeggen met een opzegtermijn van een maand. Effectief betekent dit dat er dus alleen verlengd wordt met een maand.
  • Het is niet langer toegestaan om het moment van opzegging voor te schrijven. De klant mag aan het eind van de maand opzeggen maar ook op dag drie van de maand. Dan eindigt de overeenkomst op dag drie van de volgende maand.
  • Als je via een website of een ander kanaal overeenkomsten sluit, dan moet het voor de wederpartij ook mogelijk zijn om via datzelfde kanaal de overeenkomst te beëindigen. Bij telefonisch gesloten contracten kan hierbij een bewijsprobleem ontstaan. Als je dit wilt voorkomen, kun je de overeenkomst beter via e-mail sluiten.
  • Een stilzwijgende verlenging van een abonnement op dag-, nieuws, weekbladen en tijdschriften mag voor ten hoogste drie maanden. Bovendien kan de consument opzeggen tegen het einde van de tweede maand van de verlenging.
  • Voor het stilzwijgend verlengen voor onbepaalde tijd van een abonnement op dag-, nieuws, weekbladen en tijdschriften, geldt hetzelfde als bij andere abonnementen: het mag zolang de overeenkomst op te zeggen is met een maand opzegtermijn. Hier is één uitzondering op: een nieuwsblad of tijdschrift dat minder dan één keer per maand verschijnt. Dan mag er een opzegtermijn van drie maanden gehanteerd worden.
  • Proefabonnementen van dag-, nieuws, weekbladen en tijdschriften mogen niet langer automatisch tot verlenging leiden maar dienen na de proeftijd automatisch te eindigen. Voor proefabonnementen in andere gevallen (bv. wekelijkse toezending van beautyproducten of een betaalwebsite) geldt echter dat zij na stilzwijgende verlenging elke dag met een opzegtermijn van een maand, mogen worden opgezegd.

Voor tijdschriften gelden dus andere regels dan voor het afnemen van bijvoorbeeld een hostingdienst. Bij de eerste kan een stilzwijgende verlenging zekerheid geven voor drie maanden afname terwijl bij de tweede alleen zekerheid bestaat voor één maand afname. Indien echter verlengd wordt voor onbepaalde tijd, dan geldt wel dezelfde regel: beide zijn op elk moment op te zeggen met één maand opzegtermijn.

Aan de grijze lijst worden de volgende regels toegevoegd:

  • Zonder goede reden mag je geen overeenkomst meer sluiten met een duur van langer dan een jaar, tenzij de consument maandelijks kan opzeggen.
  • Zonder goede reden mag je geen opzegtermijn opleggen die langer is dan die van jezelf. Dus als je volgens de voorwaarden een opzegtermijn van twee weken voor jezelf hanteert, dan mag je de klant geen opzegtermijn van een maand opleggen.
  • Zonder goede reden mag je voor de eerste termijn van een contract geen opzegtermijn van langer dan één maand te hanteren.

Als je heel veel geld hebt moeten spenderen aan het werven van klanten, dan is een langere contractsduur wel toegestaan. Denk aan het weggeven van een gratis mobiele telefoon bij het afnemen van een tweejarig abonnement.

Lees meerLees minder

Bestaande contracten

De impact voor bestaande contracten is zoals gezegd moeilijk te bepalen. Er zijn juridische argumenten dat een bestaand contract pas over een jaar onder deze wet valt. Echter, de gemiddelde consument zal verwachten dat jouw contracten nu reeds opzegbaar zijn per maand, dat is hem immers ruim een jaar beloofd in alle media. Wij adviseren dan ook om indien haalbaar de Wet Van Dam nu al te laten gelden voor bestaande contracten. Is dat niet realiseerbaar, dan adviseren wij in ieder geval coulance bij klanten die zich op deze wet beroepen.

Telecommunicatiewet 

Speciaal voor telefonie, internettoegang en dergelijke diensten gelden al een paar jaar strenge regels vergelijkbaar met die uit de Wet Van Dam. Deze regels gelden bovenop de zwarte en grijze lijst en wijzigen dus niet door de Wet Van Dam.

  • De consument kan een contract voor onbepaalde tijd op elk moment opzeggen met een opzegtermijn van maximaal een maand.
  • De consument kan een contract met een bepaalde duur altijd tot tenminste een maand voor het einde van het contract opzeggen.
  • De consument kan een stilzwijgend verlengd dan wel stilzwijgend vernieuwd contract altijd opzeggen waarbij de maximale opzegtermijn van 1 maand geldt.
  • Er mogen geen kosten in rekening worden gebracht voor het opzeggen.

Algemene voorwaarden wijzigen

De Wet Van Dam is streng. Je zult dus aan de slag moeten om je algemene voorwaarden te wijzigen. En vergeet niet je klanten te informeren over de wijzigingen!

Je kunt dit doen zoals je dit normaal ook zou doen bij een wijziging. Als het goed is, staat de methode beschreven in de voorwaarden. Als dit niet het geval is, dan zul je de wijzigingen in ieder geval kenbaar moeten maken op de website en bestaande klanten op de hoogte stellen van de wijziging via e-mail. Hoe dan ook, je moet ervoor zorgen dat het bericht jouw klanten zal bereiken.

Omdat het gaat om een aanpassing van de voorwaarden op grond van de wet ten gunste van de consument, en omdat je de “wezenlijke prestatie” niet verandert, hoef je de consument geen mogelijkheid te bieden om het contract op te zeggen. Indien je, nu je toch bezig bent, ook andere aanpassingen doorvoert, zult je een regel in je voorwaarden moeten hebben opgenomen op grond waarvan je mag wijzigen. Let wel op: de consument moet de mogelijkheid krijgen om het contract op te zeggen wanneer de aanpassingen nadelig zijn voor diegene.

Lees meerLees minder

Sancties bij niet-naleving 

Indien je je niet aan deze regels houdt, kunnen er een aantal dingen gebeuren:

  • De opzegregels worden ongeldig verklaard. Je kunt jouw klanten er dan niet aan houden en zij mogen, na een stilzwijgende verlenging, op elk moment opzeggen zonder opzegtermijn. Voor het eerste contractstermijn geldt dan dat de klant ook op de laatste dag van de termijn op kan zeggen. De klant hoeft dus geen rekening te houden met een opzegtermijn.
  • De Consumentenautoriteit kan je een boete opleggen van maximaal € 450.000.
  • Als je financiële diensten levert, dan kan de AFM een administratieve boete opleggen van maximaal € 450.000.
  • Als je telefonie-, internet of dergelijke telecomdiensten levert, dan kan de OPTA eveneens boetes tot € 450.000 uitdelen.
ICTRECHT Illustratie handen schudden - Petrol RGB

Meer informatie ontvangen?

Bel ons voor meer informatie op telefoonnummer: 020 663 1941 (voor ICTRecht Groningen: 050 209 3499). Een bericht achterlaten via het formulier kan ook: een van onze juridisch adviseurs neemt dan contact met je op.

Wanneer je een aanvraag bij ons doet, volgt altijd eerst een vrijblijvend kennismakingsgesprek: telefonisch, bij ons op kantoor of bij je op locatie.

Laat je gegevens achter