De zwarte lijst klinkt eng. Je weet instinctief dat een (algemene) voorwaarde die ook voorkomt op `de zwarte lijst` niet goed kan zijn. Een grijze lijst klinkt ook niet goed, maar is toch al minder dreigend. En wat te denken van een Europese blauwe lijst?
Het Nederlandse verbintenissenrecht heeft voor mij als Belgische jurist geen hele grote geheimen. Dankzij `onze vriend` Napoleon die zijn Napoleontische Code twee eeuwen geleden in de Lage Landen verplicht invoerde, is het Belgische en Nederlandse contractenrecht erg vergelijkbaar. Maar.. toen ik hier de zwarte en grijze lijst voor algemene voorwaarden ontdekte, was dat wel nieuw voor me!
Het maakt het in ieder geval een stuk gemakkelijker voor de Nederlandse consument. De wetgever heeft hier een opsomming gemaakt van alle bepalingen in algemene voorwaarden die zeker niet mogen worden opgedrongen aan een consument. Dat heet de `zwarte lijst`. Daarnaast vind je in de wet een opsomming van alle bepalingen die in de meeste gevallen niet mogen worden opgedrongen aan een consument, de zogenaamde `grijze lijst`.
Ook als je contracteert met kleine ondernemingen of eenmansbedrijven moeten je voorwaarden kleurloos zijn. Zijn ze dat niet, dat kan de consument, of je kleinere professionele contractspartij, de voorwaarden naast zich neerleggen. En dat is mooi. Mooi voor consumenten én voor ondernemers die dankzij de zwarte en grijze lijst letterlijk in de wet kunnen terugvinden wat niet kan. Mooi ook voor mij als jurist want ik kan een helder advies geven. `Mag zeker niet` is immers een nuttiger advies voor mijn Nederlandse cliënt, dan het advies `zal de rechter waarschijnlijk niet blij mee zijn` zoals ik mijn Belgische cliënten slechts kan adviseren.
Wil je als Nederlandse consument weten of een bepaalde bepaling door de beugel kan? Of heb je als ondernemer net als vele van je collega ondernemers ge-copy-paste met voorwaarden en vraag je je af of er geen zwarte of grijze bedingen in staan? Je vindt het antwoord in boek 6 van het Burgerlijk Wetboek. Vind je ook het wetboek `an sich` eng, dan kan je bij ons terecht voor een check van algemene voorwaarden.
Wil je meer lezen, onder andere over de werking van de Europese blauwe lijst, dan kan dat hier.
