ESports (ook wel electronic sports) is een verzamelbegrip voor het spelen van videospellen op professioneel niveau en heeft de afgelopen vijf jaar een enorme groei doorgemaakt. De eSport-markt is exponentieel aan het groeien en hiermee groeit ook de behoefte aan juridische ondersteuning. Hoe zit het bijvoorbeeld met gamers die eSports spelen voor een professioneel eSport team? Werken deze gamers in opdracht of zijn het toch echt werknemers?
Zoals aangegeven is eSports erg populair en groeit deze populariteit gestaag door. Zo werd het eerste wereldkampioenschap van het spel League of Legends in 2011 wereldwijd slechts live (via streaming websites zoals twitch.tv) bekeken door ongeveer 1,7 miljoen mensen. Echter, in 2013 werd het derde wereldkampioenschap al live bekeken door 32 miljoen mensen en werd de finale gespeeld in een uitverkocht Staples Center in Los Angeles. Kansspelaanbieders spelen hier uiteraard op in, zo heeft bookmaker Pinnacle gerapporteerd dat eSport weddenschappen inmiddels populairder zijn dan Golf en Rugby.
Er zijn veel videospellen die op professioneel niveau gespeeld worden en dus onder de noemer eSport vallen. Zoals bij normale sporten ook het geval is, worden de videospellen in teamverband of alleen gespeeld. Echter, vrijwel altijd zijn de spelers aangesloten bij een eSport team en spelen ze in naam van het betreffende team. Het team zorgt vervolgens voor lucratieve sponsorcontracten en betaalt de bij haar aangesloten spelers.
Een vergelijking met voetbal- of tennisspelers is snel gemaakt, maar daarmee moet wel opgepast worden. De wereld van eSports zit namelijk wel wat anders in elkaar dan de traditionele sporten. Naast de spelers, teams en sponsors, zijn partijen als streaming websites en de ontwikkelaar van het spel van groot belang. Ontwikkelaars bezitten bijvoorbeeld de (intellectuele) rechten op het betreffende spel en kunnen daarom veel invloed uitoefenen op bepaalde toernooien, teams en spelers. Zo zorgt Riot Games, de ontwikkelaar van het spel League of Legends, voor een basissalaris van 12.500 dollar voor alle spelers die in de League of Legends Championship Series (LCS) spelen. Teams ontvangen dit bedrag van Riot Games en zijn verplicht dit bedrag door te storten naar spelers die voor het betreffende team spelen in de LCS.
Hoewel teams hun overeenkomsten met spelers wellicht graag zouden kwalificeren als een overeenkomst van opdracht (geen moeilijkheden met ontslagregels of loonheffingen e.d.), zullen dergelijke overeenkomsten door een rechter aangemerkt worden als een arbeidsovereenkomst. Belangrijke indicaties voor de aanwezigheid van een arbeidsovereenkomst zijn namelijk:
- het bestaan van een gezagsverhouding tussen werkgever en werknemer;
- het verrichten van arbeid door de werknemer;
- dat de werknemer de voornoemde arbeid verricht gedurende een bepaalde tijd;
- het betalen van salaris door de werkgever.
Naast deze punten moet rekening gehouden worden de bedoeling die partijen hadden bij het aangaan van de overeenkomst. Tevens speelt de maatschappelijke positie van partijen en de feitelijke invulling die partijen aan de overeenkomst geven een rol bij de vraag of er sprake is van een arbeidsovereenkomst.
Gezagsverhouding en arbeid
Tussen speler en team bestaat vrijwel altijd een gezagsverhouding. Spelers moeten bepaalde uren trainen, oefenwedstrijden spelen (scrimmen), meedoen aan officiële toernooien, meewerken aan sponsoractiviteiten, streamen en soms zijn spelers zelfs verplicht om te wonen in het spelershuis van het team. Het team bepaald wat er wanneer moet gebeuren, vaak zijn er zelfs coaches aanwezig die instructies geven aan de speler omtrent de manier van spelen.
Bepaalde periode
De voornoemde werkzaamheden worden door de speler verricht gedurende een bepaalde periode. Uiteraard proberen teams exceptionele of erg populaire spelers voor een langere tijd aan zich te binden dan anderen. Het is echter duidelijk dat spelers een bepaalde periode werkzaamheden verrichten voor een team. Deze periode is vaak gekoppeld aan speelseizoenen of periodes waarin belangrijke toernooien plaatsvinden.
Salaris
Normaal gesproken werken spelers niet op factuurbasis, maar ontvangen zij een salaris voor hun werkzaamheden. Het salaris van spelers hangt binnen de eSportswereld af van wat interessante factoren zoals bijvoorbeeld het spel of toernooi dat gespeeld dient te worden. Zoals aangegeven zorgt Riot er bijvoorbeeld voor dat spelers in de LCS een minimaal salaris krijgen van het team waarbij ze zijn aangesloten. Verder zal het prijzengeld bij het ene toernooi volledig naar het team gaan, terwijl de organisator van een ander toernooi eist dat en minimaal een bepaald deel van het prijzengeld naar de spelers zal gaan.
Kortom, spelers verrichten werkzaamheden onder het gezag van het team gedurende een bepaalde periode en ontvangen hier een vergoeding voor. Dit duidt erop dat spelers op basis van een arbeidscontract werkzaam zijn voor een team. Pas wanneer een speler zijn werkzaamheden telkens netjes factureert en coaches niet zomaar kunnen zeggen hoe de speler zijn werk moet doen, kan er pas sprake zijn van een overeenkomst van opdracht. Hierbij zullen teams weer op andere problemen stuiten aangezien veel eSport spelers nog minderjarig zijn, maar daar kom ik in een andere blog op terug.
