Tell-a-friend systemen kom ik regelmatig tegen op internet. Het principe is simpel. Een webshop vraagt je om een product, of misschien de shop zelf, aan te prijzen aan je vrienden. Hoe meer vrienden je naar de webshop lokt, hoe hoger de beloning. Maar mag dit eigenlijk wel?
Een dergelijk systeem is onder bepaalde voorwaarden toegestaan. Deze voorwaarden zijn opgesteld omdat er persoonsgegevens in het spel zijn en omdat er sprake kan zijn van ongevraagde elektronische commerciële berichten (spam). Het CBP noemt de volgende voorwaarden:
1. De communicatie gebeurt volledig op eigen initiatief van de internetgebruiker (of afzender), de website stelt hier geen (kans op) beloning tegenover voor afzender of ontvanger;
2. Voor de ontvanger moet het duidelijk zijn wie de initiatiefnemer van de e-mail is, zodat hij diegene kan aanspreken als hij niet gediend is van dergelijke mails.
3. De afzender moet volledige inzage hebben in het bericht dat namens hem wordt verzonden, zodat hij de verantwoordelijkheid kan nemen voor de persoonlijke inhoud van het bericht.
4. De website in kwestie mag de e-mailadressen en andere persoonsgegevens niet gebruiken of bewaren voor andere doeleinden dan het eenmalig verzenden van een bericht namens de afzender. Daarnaast dient de website het systeem te beveiligen tegen misbruik, zoals het geautomatiseerd verzenden van spam.
In een gezamenlijk rechtsoordeel van de OPTA en het CBP uit 2008 wordt gesteld dat deze voorwaarden zien op tell-a-friend systemen en vervolgens worden de systemen gedefinieerd:
1. Een internetgebruiker verstrekt het e-mailadres van een derde (kennissen of vrienden) aan de verantwoordelijke voor de website, door het invoeren van deze adressen op een website.
2. De verantwoordelijke voor de website verzendt vervolgens e-mail naar het opgegeven e-mailadres of de opgegeven e-mailadressen.
Een systeem waarbij een webshop iemand de mogelijkheid biedt om via de website vrienden en kennissen te vertellen over de website, en daar een beloning tegenover stelt, is in strijd met dit rechtsoordeel. Duidelijk, geen speld tussen te krijgen.
Maar hoe zit het met het promoten van een webshop via social media? Wat als een gebruiker zich registreert op een website en vervolgens een beloning krijgt om de website via social media te promoten? Te denken valt aan een systeem waarbij gebruikers een link krijgen waardoor een webshop kan zien hoeveel mensen via de verstrekte link de webshop bereiken.
Dit valt duidelijk niet onder de door OPTA en het CBP opgestelde definitie. De websitehouder verkrijgt ook geen persoonsgegevens van derden zonder toestemming. Indien een bezoeker van de website gebruik maakt van een tell-a-friend formulier is dit anders. De bezoeker kan immers e-mailadres invullen van personen die de website nooit gezocht hebben.
Kan een dergelijk promotioneel bericht op social media als ongevraagd commercieel bericht gezien worden? Wat als één van mijn vrienden ongevraagd een promotionele link op mijn Facebook tijdlijn plaatst om mij naar een webshop te lokken zodat de desbetreffende vriend een beloning ontvangt?
Op het moment dat iemand een commercieel bericht op mijn tijdlijn plaatst ‘ontvang’ ik dit ongevraagde en vaak ongewenste bericht zonder dat ik daar toestemming voor heb gegeven.Spam dus! Daar komt bij dat, naast het verbod in de Telecommunicatiewet, Facebook dit niet op prijs stelt:
We nemen de veiligheid van onze leden serieus en stellen alles in het werk om pogingen om hun privacy of veiligheid in gevaar te brengen, te voorkomen. Daarnaast vragen we je om onze leden te respecteren door geen contact met ze op te nemen ten behoeve van commerciële doeleinden zonder hun toestemming
Slim van de ondernemers? Niet zij, maar hun gebruikers versturen de berichten en maken reclame voor de ondernemers. Toch lopen ook de ondernemers een risico, omdat zij indirect als ‘opdrachtgever’ gezien kunnen worden en dus ook bestraft kunnen worden. Daarnaast blijft het natuurlijk de vraag of consumenten hun vrienden willen lastigvallen met spam.
Lees hier de vernieuwde blog over het tell-a-friend systeem.
