De provincies en het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK) verklaren zich in te spannen om de toegankelijkheid van geo-informatie voor burgers, bedrijven en andere overheden te vergroten. Dat staat in de intentieverklaring die men gisteren deed uitgaan.
Als onderdeel van de publieke taak produceert en verzamelt de overheid veel informatie. Meestal is deze informatie openbaar op grond van de Wet Openbaarheid Bestuur (Wob). Echter, wie informatie opvraagt via de Wob is niet automatisch gerechtigd deze te hergebruiken in een commerciële applicatie. Aparte toestemming is daarvoor meestal nodig, en voor zaken als het Nationaal Wegenbestand wordt die niet altijd gegeven. Met deze intentieverklaring is duidelijk dat daar verandering in komt.
Onder meer op basis van onderzoek van TNO erkent de overheid nu expliciet dat Open Access een Goed Ding(TM) is. Hierbij is het van belang, zo signaleert zij zelf, dat de overheid haar openbare informatie, in het bijzonder haar open data, actief en eenvoudig toegankelijk maakt, en ervoor zorgt dat er geen belemmeringen zijn voor het (her)gebruik van de informatie.
Uitgangspunt daarbij is dat hergebruik toegestaan moet worden op basis van eerlijke, evenredige en niet-discriminerende voorwaarden. Exclusieve contracten met één afnemer zijn niet toegestaan, en hoewel men een vergoeding boven de kostprijs mag vragen, mag geen sprake zijn van bovenmatige winst. Zo staat het ook in de Wob.
Daarbij kunnen intellectuele-eigendomsrechten roet in het eten gooien. Ook de overheid kan deze exclusieve rechten bezitten, zo bepalen Auteurswet en Databankenrecht. Uitzondering zijn wetten en vonnissen: die zijn rechtenvrij. Maar overheidsfolders, rapporten en dergelijke zijn gewoon beschermd, al moet er wel expliciet een voorbehoud op staan.
In het verleden namen overheidsinstanties vaak standaard zo'n voorbehoud op, en werden er allerlei gebruiksvoorwaarden gesteld aan mensen die verzochten om een licentie. Dat gaf allerlei problemen. Soms werden zelfs rechten geclaimd die helemaal niet bestonden!
Van deze situatie wil men nu af. Uitgangspunt gaat worden dat géén voorbehoud meer mag worden gemaakt bij beschermde informatie. Stimuleren van hergebruik staat voorop. Mogelijk wordt hiertoe de Wob gewijzigd om de gebruiksrechten expliciet vast te leggen.
Specifiek voor geo-informatie wordt afgesproken:
De provincies zullen geo-informatie, waarvan de provincie eigenaar is, leveren tegen maximaal de marginale verstrekkingskosten, tenzij uitzonderingsgronden en beperkingen van de Wet openbaarheid van bestuur verstrekking verhinderen. Informatie waarvan de intellectuele eigendomsrechten bij derden berusten of geo-informatie waarvan meerdere partijen eigenaar zijn valt buiten deze verklaring.
Daarbij mogen uitsluitend nog verstrekkingskosten worden gerekend: alleen de kosten van het medium via welke de informatie wordt verstrekt (bijvoorbeeld cd-rom of papier, kosten voor het gebruik van internet). De kosten voor het aanleggen van een systeem om de informatie te verstrekken vallen niet onder verstrekkingskosten. Ook mag geen geld worden gevraagd voor de tijd die het kost om de gegevens binnen de eigen organisatie op te zoeken en te verzenden aan de verzoeker.
Vrolijk werd ik nog van het afschaffen van disclaimers:
In plaats van gebruik te maken van disclaimers nemen de provincies voorzorgsmaatregelen om de kans op schade bij gebruik door derden te verkleinen.
Want zo hoort het!
Het is natuurlijk nog even afwachten tot alles geïmplementeerd is maar dit klinkt zeer hoopvol voor bedrijven en burgers die met geodata aan de slag willen. Kom maar op met die apps!
