Tegenwoordig kan men bijna alles via het internet kopen. Van verzorgingsproducten tot complete meubelsets en van keukens tot de duurste auto’s. Je kan het zo gek nog niet verzinnen of het is wel ergens via een webshop te bestellen. Maar waarom zou je dan eigenlijk geen woonhuis kunnen kopen via het internet? Met een paar klikken zo een complete woning in je winkelmandje lijkt onmogelijk, maar is dat het ook?
Het kopen van een woonhuis via het internet voelt een beetje raar. In tegenstelling tot het bestellen van kleding en apparaten via een webshop, koop je namelijk niet zomaar een huis. Het is iets groots wat men graag goed wilt regelen. Daarom ga je in de meeste gevallen naar een makelaar, bekijk je alles goed en laat je al het papierwerk klaarmaken. Toch is het denkbaar dat er woonhuizen via internet zullen worden verkocht. De alsmaar groeiende cijfers van de online verkoop geven aan dat er een grote behoefte is aan het gemak van thuis bestellen.
Volgens de wet moet de koop van een huis schriftelijk worden vastgelegd in een (onderhandse) akte. Dit betekent dat een schriftelijk document moet worden opgemaakt waarin is opgenomen dat het huis van de ene partij naar de andere over gaat en (eventueel) tegen betaling van een bepaald bedrag. Het woord ‘schriftelijk’ zou roet in het eten kunnen gooien. Maar de wetgever heeft speciaal hiervoor een bepaling opgenomen. In artikel 6:227a van het Burgerlijk Wetboek staat dat wanneer een overeenkomst slechts schriftelijk tot stand kan komen, hier ook aan is voldaan wanneer de overeenkomst elektronisch tot stand gekomen is, en:
- wanneer deze raadpleegbaar is door partijen;
- de authenticiteit voldoende is gewaarborgd (geen tussentijdse wijzigingen aangebracht);
- het moment van totstandkoming met zekerheid kan worden vastgesteld; en
- de identiteit van de betrokken partijen kan worden vastgesteld.
Bij de invoering van dit artikel werd de aankoop van een woning expliciet uitgesloten ‘wanneer de aard van de overeenkomst zich tegen de elektronische totstandkoming verzet‘. Wanneer verzet de aard van een overeenkomst zich hier nu tegen? Een compleet onduidelijke bepaling dus! Vanwege deze onduidelijkheid is er voor gekozen om deze bepaling te schrappen, wat vrij baan geeft voor het online kopen van een huis. Uiteraard mits er is voldaan aan de bovenstaande vereisten.
De vraag die nu overblijft is: wanneer is er voldaan aan deze vereisten? Het document moet raadpleegbaar zijn door de partijen. Denk bijvoorbeeld aan een PDF bestand. Vrijwel iedere computer heeft software om deze bestanden te kunnen openen. Dan moet het document nog worden beveiligd, zodat men weet dat er niet is geknoeid met de overeenkomst. Met het plaatsen van een elektronische handtekening kan men er voor zorgen dat het document wordt beveiligd. Wanneer beide partijen zo’n handtekening plaatsen, is er direct voldaan aan het laatste vereiste. De identiteit van de partijen ligt namelijk vast in de handtekening.
Natuurlijk is het hier nog niet mee klaar. Want een ingescande handtekening is een elektronische handtekening, maar niet voldoende om de identiteit te kunnen controleren. Artikel 3:15a BW geeft enkele handvatten voor een juiste handtekening. Aangezien de gevolgen van de aankoop groots zijn, moet de handtekening voldoende betrouwbaar zijn. Daarom zou een geavanceerde of een gekwalificeerde handtekening hier op zijn plek zijn. Het document is daarmee beveiligd en de identiteiten kunnen worden vastgesteld.
Het is dus geen probleem om je nieuwe huis te kopen via het internet. We zullen binnenkort dan ook vast gaan zien dat je binnen een paar muisklikken een huis in je winkelmandje hebt zitten. Voor de levering van het huis en de inschrijving in de registers moet alleen nog een notaris worden ingeschakeld. ‘Vandaag besteld, morgen een huis’ gaat op dit moment dus nog niet lukken.
