De Tweede Kamer heeft zich vandaag uitgesproken tegen een internetfilter gericht op kinderpornosites, meldt Webwereld. De stellingname van de Tweede Kamer en met name die van de regeringspartij VVD en de gedoogpartij PVV tegen het internetfilter gericht op kinderporno is opvallend, omdat een internetfilter voor de handhaving van auteursrecht nog wél in de planning staat.
Een internetfilter tegen kinderporno
Een filter tegen kinderporno zou volgens de diverse partijen niet effectief zijn omdat websites van domeinnaam kunnen wisselen en het probleem daardoor alleen (tijdelijk) gemaskeerd zou worden. Daartegenover staat het belang van een open Internet, waar het kabinet zich hard voor stelt te maken. Een voorstel voor een internetfilter gericht op kinderporno op Europees niveau sneuvelde overigens eerder dit jaar al.
De stellingname van de VVD (en PVV)
De stellingname van de VVD (en PVV) in het debat over het internetfilter gericht op kinderporno lijkt haaks te staan op de speerpuntenbrief die VVD staatssecretaris van Veiligheid en Justitie Fred Teeven een maand geleden nog namens het kabinet naar de kamer stuurde. Eén van de speerpunten van de brief, die veelal wordt omschreven als het 'downloadverbod', laat zijn tanden vooral zien door een nog in te voeren internetfilter gericht op buitenlandse websites bij buitenlandse hosting providers, zoals The Pirate Bay (die dan ook met naam en toenaam in de speerpuntenbrief wordt genoemd).
Aan de gemiddelde Nederlander zal het besluit om géén internetfilter in te voeren tegen kinderporno, maar wél een internetfilter in te voeren om auteursrechten te handhaven moeilijk te verkopen zijn. Een Twitteraar liet mij dan ook cynisch weten de stap juist wel te begrijpen, "auteursrecht gaat om geld.. dat is toch veel belangrijker dan kinderen"?
Een internetfilter om het auteursrecht te handhaven
In de speerpuntenbrief wordt benadrukt dat "bijna 60%" van de ondervraagde makers vindt dat er strenger moet worden opgetreden tegen websites die filesharing van hun werk mogelijk maken. Oftewel, er is een nipte meerderheid binnen de groep mensen voor wie de regeling bedoeld is, maar daarbij wordt het maatschappelijke draagvlak voor de regeling en de bijbehorende ingrijpende beperking van het open internet voor het gemak maar even niet benoemd.
Het theoretische belang van een open internet wordt door het kabinet meer in het algemeen wel vaker genoemd, zelfs in de speerpuntenbrief. In de praktijk blijkt echter weinig van enige afweging tussen het belang van (de stem van de nipte meerderheid van) makers van auteursrechtelijk beschermde werken en het belang van het open internet en daarmee de rest van de Nederlandse bevolking. Ook onze nationale wetgever is ondanks de retoriek dus nog steeds van plan om een lijst op te (laten) stellen van websites die gecensureerd moeten gaan worden.
De lijst van te censureren websites
Wie bepaalt de inhoud van de door Nederlandse providers te filteren lijst dan hoor ik u denken? Formeel zou het de civiele rechter zijn die uitspreekt dat een bepaalde website auteursrechteninbreuk faciliteert. Daar moet echter een belangrijke kanttekening bij gemaakt worden: de Nederlandse civiele rechter is lijdelijk, dat wil zeggen dat deze alleen oordeelt over de punten die partijen in een geschil hem voorleggen.
Omdat het nog in te voeren internetfilter juist bedoeld is om buitenlandse websites bij buitenlandse providers aan te spreken, zal het veel voor gaan komen dat beheerders van websites aan de andere kant van de wereld niet op zullen komen dagen voor de Nederlandse rechter (als hun identiteit überhaupt al kan worden achterhaald). En waarom zouden ze? Zouden Nederlandse websitebeheerders zich, volgens het kabinet, dan ook moeten verantwoorden voor nationale rechters in elk ander rechtssysteem, simpelweg omdat hun website daar opvraagbaar is?
De rechter zal in het geval dat een gedaagde partij niet verschijnt 'bij verstek' uitspraak doen. Dat betekent dat de uitspraak zal worden gedaan op basis van de eenzijdige informatie die een partij als Stichting Brein aan de rechter heeft verstrekt. De facto zal de lijst van te filteren websites, zoals het er nu naar uitziet, dan ook door dergelijke belangenorganisaties en andere lobbyisten aan de Nederlandse internetter worden opgelegd. Tot zover strekt het open karakter van het internet voor de Nederlandse internetter blijkbaar.
