Zowel het recht als de technologie ontwikkelen zich in razendsnel tempo. In dit interview vertelt Bram de Vos, Legal Consultant en Trainer aan de ICTRecht Academy, waarom hij juristen aanmoedigt zich te specialiseren in het ICT-recht en hoe de juiste training hen klaarstoomt om direct in de praktijk aan de slag te gaan. Eén ding is zeker volgens Bram, "als ICT-jurist hoef je je niet snel te vervelen".
Om te beginnen: wat houdt jouw rol binnen de ICTRecht Academy precies in?
"Ik ben één van de docenten. Dat betekent dat ik met regelmaat trainingen verzorg over onderwerpen waar ik ook in mijn eigen adviespraktijk veel mee bezig ben. Die trainingen gaan in mijn geval vooral over ICT-contracten, intellectueel eigendomsrecht en het borgen van continuïteit. Sinds enige tijd mag ik mezelf ook hoofddocent noemen. Ik denk vanuit die rol ook mee over de invulling van ons algehele opleidingsaanbod en over de toetsing van een aantal opleidingen."
Wat haal jij zelf uit de trainingen die je verzorgt?
"Zoals gezegd ben ik in mijn eigen praktijk vrijwel dagelijks bezig met de onderwerpen waar ik training over geef. Het geeft voldoening dat je de kennis die je zelf door de jaren heen opdoet, ook aan anderen kunt doorgeven. Daarnaast leer ik op mijn beurt weer van de deelnemers aan onze opleidingen. De juristerij is geen exacte wetenschap en je kunt vaak op verschillende manieren naar zaken kijken. Het is dus voor mij als docent ook heel interessant om te horen wat de deelnemers vinden. Iedereen heeft een andere achtergrond en dat zorg ervoor dat er vaak creatieve oplossingen worden aangedragen of verfrissende argumenten naar voren worden gebracht. Zeker tijdens de praktijkmiddagen. Deelnemers gaan dan zelf, vaak in groepjes, met een casus aan de slag. Bij de bespreking daarvan word ik nog regelmatig verrast, ook al heb ik die training dan misschien al wel twintig keer of nog vaker voor verschillende doelgroepen gegeven."
Waarom zou een jurist (of ander professional) zich volgens jou moeten specialiseren in het ICT-recht?
"Een jurist (of andere professional) móet natuurlijk helemaal niets. Ik zou mensen willen aanmoedigen om vooral een rechtsgebied of onderwerp te kiezen dat hun interesse heeft en hun goed ligt. Maar wat mij persoonlijk heel erg aanspreekt aan dit onderwerp, is dat zowel het recht als de technologie zich razendsnel ontwikkeld. De EU heeft dit decennium bestempeld tot ‘digital decade’ en produceert in rap tempo allerhande nieuwe regelgeving. Van nieuwe regels voor AI-systemen, in de vorm van de AI Act, tot nieuwe regels om een Europese ‘Health Data Space’ van de grond te krijgen. En van regels die het hergebruik van data makkelijker moeten maken, denk aan de Data Governance Verordening, tot de regels uit de Digital Services Act. Er is zóveel te ontdekken, dat je jezelf als jurist nooit hoeft te vervelen. En al die nieuwe wet- en regelgeving levert natuurlijk ook een hoop vragen op vanuit het bedrijfsleven. Dus ook commercieel gezien zijn er een hoop kansen. Onze opleiding tot Specialist ICT-recht kan ik alleen maar van harte aanbevelen."
Dat klinkt interessant, maar ook overweldigend. Hoe zorgen jullie ervoor dat deelnemers niet uit het veld geslagen raken?
"We beginnen bij de basis en breiden van daaruit geleidelijk uit. Kijk je bijvoorbeeld naar het ICT-contractenrecht dan kan dat voor een jurist die daar nog niet in thuis is op het eerste oog vrij veel zijn: er zijn héél veel soorten ICT-contracten met vaak technische benamingen. En in omvang zijn die contracten vaak ook best lijvig. Maar zoom je een stukje uit, dan staan vaak toch dezelfde onderwerpen centraal. Zo zal in contractonderhandelingen vaak de nadruk liggen op onderwerpen als aansprakelijkheid, kwaliteit van dienstverlening, intellectuele eigendom en privacy. Het maakt daarbij niet uit of het om een set algemene voorwaarden, een EULA of een API-licentie gaat. Met die kernonderwerpen gaan we dus als eerste aan de slag. Pas als de deelnemers vertrouwd zijn met deze basis en weten wat de valkuilen zijn, breiden we de stof langzaam maar zeker uit. Waar mogelijk proberen we ook praktische hulpmiddelen aan te bieden, bijvoorbeeld via ons Handboek ICT-contracten. Dat boek bevat ontzettend veel modelbepalingen voor allerlei soorten ICT-contracten. Op die manier proberen we ervoor te zorgen dat de deelnemer zo snel mogelijk écht met de stof aan de slag kan in zijn of haar eigen praktijk."
Raakt de kennis die de deelnemers opdoen niet snel verouderd gelet op al die nieuwe wet- en regelgeving en technische ontwikkelingen?
"Absoluut niet! Er verandert inderdaad veel, maar de opleidingen bieden nog steeds een goed fundament. In de praktijk zie je dat er vooral veel nieuwe wetgeving bijkomt, er is maar weinig wetgeving die verdwijnt. De dingen die je leert tijdens de opleiding blijven dus relevant. Wel zullen deelnemers na de opleiding een beetje hun best moeten blijven doen om bij de les te blijven. Daar hebben we trouwens ook een oplossing voor: we bieden vanuit ICTRecht een periodieke ‘Newsflash’ aan over verschillende onderwerpen. Deze (gratis) online sessies organiseren we voor onze klanten én voor (oud-)deelnemers van de ICTRecht Academy. Door ieder kwartaal onze Newsflash IT en recht te volgen, al dan niet aangevuld met bijvoorbeeld onze FG Newsflash, blijf je op de hoogte en kost het je maar een of twee uurtjes tijd."
Waarom zou iemand juist voor de opleidingen van de ICTRecht Academy moeten kiezen?
"Wat onze opleidingen uniek maakt is dat we werken met ‘blended learning’. De opleidingen zijn opgedeeld in verschillende modules. Voor iedere module bieden we een aantal webinars aan van circa 20 minuten waarin we de belangrijkste stof uitleggen. Deze webinars combineren we met andere studiematerialen, zoals boeken, artikelen uit vaktijdschriften en online oefeningen. De meeste modules zijn gekoppeld aan een praktijkmiddag waarbij de hele groep fysiek bij elkaar komt. Tijdens deze praktijkmiddag gaan deelnemers zelf met interactieve casussen aan de slag onder begeleiding van een ervaren docent. Deze opzet biedt voor de deelnemers veel flexibiliteit: zij kunnen zelf (op de praktijkmiddagen na) kiezen wanneer ze willen studeren en hoe lang. Op die manier is het volgen van de opleiding makkelijker te combineren met een drukke baan en een soms hectisch privéleven. Daarnaast zijn de opleidingen hierdoor afwisselend: op woensdagmiddag lees je een hoofdstuk uit een boek, op zaterdagochtend maak je een aantal online oefeningen en de donderdag erna pas je de opgedane kennis samen met de andere deelnemers toe tijdens een praktijkmiddag. Dat is een stuk leuker (en in mijn overtuiging ook een stuk leerzamer) dan een paar dikke readers doorworstelen en vervolgens een lang en stoffig college volgen. Helaas is dat wel de vorm waarin nog veel juridische opleidingen worden aangeboden."
