Een reclame voor een pen met ingebouwde videocamera is door de Reclame Code Commissie afgekeurd, omdat deze werd aangeprezen als een mogelijkheid om daarmee heimelijk personen te filmen. Dergelijk filmen kan strafbaar zijn, en daarom is de reclame in strijd met het goed fatsoen. Wat is er nu precies verboden?
In Nederland is het in de openbare ruimte toegestaan te filmen en geluidsopnamen te maken. Wie een camera permanent ergens wil ophangen, moet daarbij waarschuwen maar met een camera of microfoon in de hand rondlopen (en registreren) is niet wettelijk verboden. Wel is het verboden om heimelijk privégesprekken op te nemen, bijvoorbeeld met een richtmicrofoon of onopvallend aangebracht opname-apparaat onder een parkbankje.
In privéruimtes zoals woningen en kantines van bedrijven ligt dit anders. Daar is de privacyverwachting hoger, en het afluisteren of filmen van mensen daar is dan ook eerder ongewenst. Vandaar dat de wet hier strenger is.
Het maken van gespreksopnames en het filmen van mensen is in privéruimtes eigenlijk altijd verboden, in ieder geval als het heimelijk gebeurt. Doet iemand het pontificaal zichtbaar, dan kunnen anderen daar bezwaar tegen maken, zo is de gedachte. Maar als je het niet ziet, dan waan je je privé in een privéruimte en het is dan extra erg om toch gefilmd te worden. Vandaar de strafbaarstelling in alle gevallen, dus ook met losse camera’s, smartphones en dus pennen als deze.
Overigens is het specifiek strafbaar (art. 441a Strafrecht) om een apparaat aan te prijzen als geschikt voor “het heimelijk afluisteren, aftappen of opnemen van gesprekken, telecommunicatie of andere gegevensoverdracht”. Afluisterapparatuur is dus expliciet strafbaar, stiekeme videocamera’s (zoals nannycams) zijn dat dus niet. Daar komt de strafwet pas kijken wanneer de camera op heimelijke wijze in een privéruimte wordt aangezet.
