Technologische ontwikkelingen hebben gezorgd voor een nieuw fenomeen op de arbeidsmarkt: platformarbeid. Platforms zoals Uber, Deliveroo en Helpling schakelen arbeiders in die met behulp van een app het werk uitvoeren. Maar zijn deze arbeiders werknemers of zzp’ers? Op 15 januari 2019 heeft de rechtbank Amsterdam geoordeeld dat de bezorgers van Deliveroo werkzaam zijn op basis van een arbeidsovereenkomst, en dus werknemers zijn.
Deliveroo bezorger eerder bestempeld als zzp’er
Vorig jaar startte een bezorger met hulp van een crowdfunding-actie van de PvdA een rechtszaak tegen Deliveroo. Hij vond dat hij een werknemer was en geen zzp’er. De bezorger kon vrij beslissen of hij zich aanmeldde voor werk en hij kon bestellingen weigeren. Daarnaast mocht hij in zijn eigen kleren en met een eigen thermobox werken. Ook was het hem toegestaan te werken voor een concurrent en mocht hij zich laten vervangen. Om deze redenen stelde de rechtbank Amsterdam Deliveroo in het gelijk. Het was volgens de rechter duidelijk dat de overeenkomst was bedoeld als overeenkomst van opdracht. De uitvoering van de overeenkomst maakte dat niet anders.
Deliveroo bezorgers nu toch werknemers?
Ongeveer een half jaar later oordeelt rechtbank Amsterdam dat de bezorgers van Deliveroo toch een arbeidsovereenkomst hebben en werknemers zijn. Waarom? Volgens de rechter is er door de technologische ontwikkelingen weliswaar een grote vrijheid waar het gaat om de beschikbaarheid van de arbeid, maar deze past nog steeds binnen het karakter van de arbeidsovereenkomst, ook al kiest de werknemer de tijdstippen waarop wordt gewerkt. De afhankelijkheid van Deliveroo weegt uiteindelijk zwaarder dan de zelfstandigheid van de bezorger. Het laatste woord hierover is nog niet gezegd. Deliveroo heeft aangegeven in hoger beroep te gaan.
Gevolgen van de uitspraak
Doordat de bezorgers een arbeidsovereenkomst hebben, genieten ze bescherming van het arbeidsrecht. De bezorgers maken bijvoorbeeld aanspraak op ontslagbescherming, vakantie(geld) en doorbetaling van loon bij ziekte. Daarnaast brengt de uitspraak met zich mee dat Deliveroo de cao Beroepsgoederenvervoer met terugwerkende kracht dient toe te passen. Dit heeft onder meer tot gevolg dat de bezorgers bijvoorbeeld recht hebben op pensioenopbouw. Bovendien is de kans aanwezig dat de Belastingdienst binnenkort op de stoep van Deliveroo staat, aangezien voor werknemers een inhoudingsplicht voor de loonheffing en een verplichte werknemersverzekering geldt.
Onduidelijkheid: wetgever aan zet
Al langere tijd is er onzekerheid over de arbeidsrelatie tussen opdrachtgevers en zzp’ers. De Wet deregulering beoordeling arbeidsrelaties (Wet DBA) die vanaf 1 mei 2016 geldt heeft niet de gewenste duidelijkheid gegeven. De Wet DBA is daarom in de ijskast gedaan en er wordt gewerkt aan een nieuwe wet. Naar verwachting zal deze nieuwe wet pas op z’n vroegst in 2021 van kracht worden. Wij hopen dat daarmee ook de onduidelijkheid over platformarbeid kan worden weggenomen.
Deze blog is geschreven in samenwerking met Demi Grandiek.
