Wet- en regelgeving verandert constant, daarom is het belangrijk om goed op de hoogte te blijven van nieuwe ontwikkelingen. In deze blog geven we een update over de recente ontwikkelingen van de afgelopen tijd.
Wet modernisering elektronisch bestuurlijk verkeer
Op 7 juni 2023 is de Wet modernisering elektronisch bestuurlijk verkeer gepubliceerd in het Staatsblad. Het wetsvoorstel bevat aanvullende regels rondom de communicatie tussen de overheid en burgers. Zo moeten burgers officiële berichten (denk aan vergunningsaanvragen) in de toekomst digitaal kunnen versturen. Ook voorziet de wet in extra waarborgen voor de rechtspositie van de burger. Bestuursorganen moeten in de toekomst bijvoorbeeld verplicht een ontvangstbevestiging verstrekken. De wet introduceert ook een zorgplicht voor bestuursorganen om ondersteuning te bieden bij alle communicatie met de overheid (ongeacht of deze communicatie elektronisch plaatsvindt). Naar verwachting zal de wet op 1 juli 2024 in werking treden.1
Implementatiewet toegankelijkheidsvoorschriften producten en diensten
Op 14 juni 2023 is het voorstel voor de Implementatiewet toegankelijkheidsvoorschriften producten en diensten ingediend bij de Tweede Kamer. Het voorstel strekt tot implementatie van de gelijknamige Europese richtlijn (2019/882). Sinds 21 januari 2011 is de Europese Unie lid bij het VN-Verdrag inzake de rechten van personen met een handicap. Op basis van dit verdrag moeten er passende maatregelen worden genomen om mensen met een handicap op gelijke voet toegang te geven tot onder andere de fysieke omgeving en vervoer, maar ook tot informatie en communicatie (inclusief ICT). De richtlijn geeft verdere invulling aan deze verplichtingen, maar moet nog worden omgezet in Nederlands recht. De implementatie van de richtlijn vergt een aanpassing in verschillende Nederlandse wetten, waaronder de Telecommunicatiewet. Daarnaast zal onder andere Boek 6 van het Burgerlijk Wetboek worden aangepast; in titel 5 zullen nieuwe toegankelijkheidsvereisten voor zogeheten ‘e-handelsdiensten’ worden opgenomen.2
Wet implementatie open data richtlijn
Op 23 juni 2023 is het voorstel voor de Wet implementatie Open data richtlijn ingediend bij de Tweede Kamer. Het wetsvoorstel is bedoeld om de Open data richtlijn (2019/1024) te implementeren in de Wet hergebruik van overheidsinformatie (“Who”). De hergebruikverplichtingen die nu al gelden onder de Who zullen na inwerkingtreding van het wetsvoorstel worden verruimd. Het wetsvoorstel stelt onder andere hogere eisen aan de manier waarop gegevens beschikbaar worden gesteld. Zo wordt de mogelijkheid om hiervoor een vergoeding te vragen (verder) aan banden gelegd. Ook worden overheidsorganisaties aangemoedigd om een actief openheidsbeleid te voeren. Daarnaast wordt ook het toepassingsbereik van de Who verruimd waardoor meer (overheids)organisaties hieronder gaan vallen.3
Verordening betreffende de vaststelling van de digitale euro
Op 28 juni 2023 heeft de Europese Commissie een voorstel gepubliceerd voor de Verordening betreffende de vaststelling van de digitale euro. De meeste transacties vinden vandaag de dag online plaats zonder dat hier ‘chartaal’ geld (bankbiljetten en muntstukken) aan te pas komen. Waar dit ‘chartale’ geld door centrale banken wordt uitgegeven en beheerd, is dit voor de ‘girale’ tegoeden die men bijvoorbeeld op een bankrekening heeft staan niet het geval. Dit is zogeheten ‘privaat’ geld dat door de bank zelf wordt gecreëerd. De digitale euro moet een alternatief bieden voor dit private geld. Dit moet onder andere de efficiëntie van het Europese betaallandschap vergroten, innovatie stimuleren en de weerbaarheid tegen cyberaanvallen verbeteren.4
Verordening tot vastlegging procedureregels AVG
Op 4 juli 2023 heeft de Europese Commissie een voorstel voor de Verordening tot vastlegging procedureregels AVG gepubliceerd. Hoewel met de inwerkingtreding van de AVG het privacyrecht binnen de Europese Unie grotendeels is geharmoniseerd, zijn er bij de interpretatie van de AVG en de beoordeling van geschillen nog steeds verschillen in de lidstaten. Ook hanteren de toezichthouders in de lidstaten soms afwijkende procedures. Dit kan een belemmering zijn bij grensoverschrijdende geschillen. Via deze verordening hoopt men hier een mouw aan te passen. Het voorstel voorziet onder meer in nieuwe regels rondom de afhandeling van klachten, de procedurele rechten van betrokkenen en de samenwerking tussen de (nationale) toezichthouders bij geschilbeslechting.5
Uitvoeringswet digitaledienstenrichtlijn
Op 14 juli is de internetconsultatie voor de Uitvoeringswet digitaledienstenverordening gestart. Het wetsvoorstel houdt verband met de reeds aangenomen Digital Services Act (2022/2065). De Digital Services Act werkt rechtstreeks door in de lidstaten, maar via deze uitvoeringswet worden nadere regels gesteld om de uitvoering en handhaving binnen Nederland te borgen. Zo wordt in het wetsvoorstel de Autoriteit Consument en Markt aangewezen als digitaledienstencoördinator. Het toezicht op naleving komt ook goeddeels bij de Autoriteit Consument en Markt te liggen, al is hierin ook een rol voor de Autoriteit Persoonsgegevens weggelegd. De consultatie staat nog open tot 25 augustus.6
Zelfregulering AI
Op 26 juli hebben een aantal grote technologiebedrijven het Frontier Model Forum gelanceerd. Men hoopt via dit samenwerkingsorgaan tot zelfregulering te komen rondom de ontwikkeling van veilige en verantwoorde AI-systemen. Aan de lancering van het Frontier Model Forum ging een bijeenkomst in het Witte Huis vooraf waar de technologiebedrijven op uitnodiging van president Biden bijeenkwamen. Zowel in de Verenigde Staten als in de Europese Unie is er momenteel veel aandacht voor (de risico’s van) AI-systemen. In Europa wordt er ook al geruime tijd gewerkt aan een verordening om deze risico’s in te perken. Deze verordening zal echter naar verwachting nog tot begin 2024 op zich laten wachten. Daarna zal er hoogstwaarschijnlijk een overgangsperiode van twee jaar gelden voordat de wet volledig van kracht wordt. Tot die tijd kan zelfregulering mogelijk een bruikbare basis bieden.7
1 https://zoek.officielebekendmakingen.nl/stb-2023-183.html en https://www.digitaleoverheid.nl/overzicht-van-alle-onderwerpen/wetgeving/wet-modernisering-elektronisch-bestuurlijk-verkeer/
2 https://www.tweedekamer.nl/kamerstukken/wetsvoorstellen/detail?cfg=wetsvoorsteldetails&qry=wetsvoorstel:36380
3 https://www.tweedekamer.nl/kamerstukken/wetsvoorstellen/detail?cfg=wetsvoorsteldetails&qry=wetsvoorstel%3A36382
4 https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/TXT/?uri=CELEX:52023PC0369
5 https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/TXT/?uri=CELEX%3A52023PC0348
6 https://www.internetconsultatie.nl/uitvoeringswetdsa/b1
7 https://blogs.microsoft.com/on-the-issues/2023/07/26/anthropic-google-microsoft-openai-launch-frontier-model-forum/ en https://www.whitehouse.gov/wp-content/uploads/2023/07/Ensuring-Safe-Secure-and-Trustworthy-AI.pdf
