Recent heeft de rechtbank Rotterdam boetebesluiten van de Autoriteit Consument en Markt (ACM) deels vernietigd. De rechtbank Rotterdam is van mening dat de ACM voor een overtreding van de informatieverplichting door een mode-webwinkel eerst had moeten waarschuwen, alvorens de ACM een boete zou opleggen. De ACM had dat namelijk eerder bij 40 andere mode-webwinkels ook gedaan. Dit is volgens de rechtbank in strijd met het gelijkheidsbeginsel.
Boetebevoegdheid van ACM
De ACM houdt toezicht op het consumentenrecht en heeft een boetebevoegdheid in het geval van een overtreding van de regels. Doel hiervan is dat bedrijven zich aan de regels (blijven) houden. Van deze boetebevoegdheid maakt de ACM vaak gebruik, soms naar aanleiding van een tip en soms naar aanleiding van een eigen onderzoek. In veel gevallen brengt de ACM eerst een waarschuwing uit, zodat bedrijven nog de mogelijkheid hebben om verbeteringen door te voeren en daarmee een boete kunnen voorkomen.
Rechtbank: vooraf waarschuwing afgeven
De ACM is volgens de wet niet verplicht om voorafgaand aan het opleggen van een boete een waarschuwing af te geven. De ACM is bevoegd om direct een boete op te leggen voor de overtreding van een wet. In de recente zaak over een mode-webwinkel besloot de rechtbank Rotterdam echter anders: in dit geval moest de ACM bij overtreding van de informatieverplichting eerst een waarschuwing afgeven, zodat de webwinkel de mogelijkheid had de overtreding op te heffen.
Er was hier namelijk sprake van “een gedragslijn om telkens eerst een waarschuwing te geven”. Als een bestuursorgaan beleid of een gedragslijn voert, dan kan dat handelen in afwijking met dat beleid of die gedragslijn in strijd komen met het rechtszekerheidsbeginsel of het gelijkheidsbeginsel. Zo besloot de rechtbank Rotterdam ook in een andere (eerdere) zaak over een mode-webwinkel.
Gedragslijn door eerdere waarschuwingen
De gedragslijn ontstond in 2015. De ACM was een onderzoek gestart naar het overtreden van de informatieverplichting over tijdige en volledige terugbetaling na ontbinding door mode-webwinkels. In het algemeen heeft de ACM de mode-webwinkels destijds gewaarschuwd via een nieuwsbericht. Daarnaast heeft de ACM er toen voor gekozen om de 40 mode-webwinkels die niet bij een keurmerk waren aangesloten individueel te waarschuwen. Bij deze waarschuwing gaf de ACM aan dat na her-controle een boete opgelegd kon worden. De mode-webwinkels die bij her-controle niet aan de informatieverplichting voldeden, kregen inderdaad een boete.
De mode-webwinkels die in de twee eerder aangehaalde uitspraken van de rechtbank Rotterdam waren betrokken, kregen in tegenstelling tot de 40 gewaarschuwde mode-webwinkels, direct een boete opgelegd. De rechtbank Rotterdam achtte deze handelswijze in strijd met het gelijkheidsbeginsel, omdat alleen deze laatste twee mode-webwinkels niet de mogelijkheid hadden gekregen om de overtreding op te heffen, alvorens een boete opgelegd te krijgen. Een boete voor het overtreden van de eis van terugbetaling binnen 14 dagen na herroeping mocht in dit geval wel direct worden opgelegd, omdat hiervoor geen gedragslijn was ontstaan bij de voorgaande 40 mode-webwinkels.
ACM moet consistente werkwijze aanhouden
Gevolg van de uitspraak van de rechtbank is dat een bepaalde consistente werkwijze van de ACM ervoor kan zorgen dat de ACM deze werkwijze ook consistent moet blijven hanteren. Stel dat de ACM in de toekomst focust op naleving van een specifieke (informatie)verplichting binnen een bepaalde branche, dan zal de ACM - als zij ervoor kiest om bij sommige bedrijven eerst te waarschuwen - dit ook bij de andere bedrijven binnen deze branche moeten doen. Dit betekent echter niet dat de ACM altijd eerst moet waarschuwen. De werkwijze van de ACM moet enkel consistent zijn.
Tegen deze uitspraak hebben beide partijen overigens hoger beroep ingesteld. Dit betekent dat een hogere rechter hier nog anders over kan beslissen.
Zeker weten dat u voldoet aan alle informatieverplichtingen en andere relevante webwinkel regelgeving?
ICTRecht ontzorgt en helpt u te voldoen aan de relevante wetgeving door middel van WebshopCare of WebshopCare PLUS. Benieuwd naar deze nieuwe diensten? Lees meer over WebshopCare of neem contact op met een van onze e-commerce specialisten.
