De afgelopen maanden heeft de markt voor Non-Fungible Tokens (NFT’s) vaak de krantenkoppen gehaald. Dit is goed te verklaren, gezien de hoge bedragen die worden betaald. Zo werd afgelopen week een NFT van het bekende YouTube-filmpje 'Charlie bit my finger’ geveild. Opbrengst: $760.000. Een ander bekend geval is de verkoop van de allereerste Tweet ooit van Twitter-oprichter Jack Dorsey voor $2.900.000. Vermelding van het digitale kunstwerk ‘Everydays: the First 5000 days’ mag in dit lijstje niet ontbreken. Het kunstwerk van Beeple werd via veilinghuis Christie’s verkocht en voert de lijst aan met een bedrag van bijna $70.000.000. Hoe kan het dat mensen zoveel geld overhebben voor een NFT? In deze blog leg ik uit wat een NFT is, welke waarde het heeft en wat u ermee kunt (spoiler: niet zoveel).
Wat is een NFT?
Een NFT is een niet-vervangbaar token van een digitaal of fysiek object. Het is een methode om activa te ‘tokeniseren’ en die activa kan van alles zijn: afbeeldingen, video’s, memes, Tweets, maar bijvoorbeeld ook fysieke goederen als horloges en sneakers. De tokens worden gebruikt om objecten te identificeren en te authentiseren met behulp van blockchaintechnologie. Ze zijn zo gecodeerd dat zij unieke ID’s en andere metagegevens hebben die geen enkel ander token kan repliceren. Hierdoor komt een NFT authenticiteit, originaliteit en schaarste toe, wat aantrekkelijk is voor verzamelaars. NFT’s kun je maken en verhandelen op marktplaatsen als Nifty Gateway (met digitale kunst), NBA Top Shot (met hoogtepunten uit de NBA) en YellowHeart (waarop Kings of Leon hun nieuwe album als NFT uitbracht).
Kortom: een NFT kan worden gezien als een uniek echtheidscertificaat dat is gekoppeld aan een object en vervolgens is opgeslagen in een blockchain. Met dit certificaat wordt eigenaarschap gecreëerd. Een NFT is namelijk een soort bonnetje waarmee je kunt aantonen wat het object precies is en dat jij hiervan de eigenaar bent.
Wat is de waarde van een NFT?
Mensen zijn bereid veel geld te betalen voor fysieke kunstwerken, zoals een schilderij van Van Gogh of een beeld van Picasso. Er zit vanzelfsprekend verschil in het bezitten van het origineel van Van Goghs’ ‘Zonnebloemen’, of alleen een poster daarvan. Een poster kan door iedereen worden gekocht, terwijl er slechts één origineel is. Hetzelfde geldt voor NFT’s.
De waarde van fysieke kunstwerken werd tot nu toe nog niet toegekend aan digitale kunstwerken, simpelweg omdat deze makkelijk reproduceerbaar zijn. Waarom zou je bakken met geld uitgeven aan een digitale afbeelding die je gewoon kunt kopiëren? Met NFT’s is het nu mogelijk om eigenaarschap toe te kennen aan een digitaal object, een nieuwe categorie van verzamelobjecten. De waarde van een NFT zit hem in authenticiteit, uniciteit en schaarste. Een NFT is immers uniek en niet-reproduceerbaar. Het Cent-project, een marktplaats voor NFT-Tweets, vergelijkt een NFT met de handtekening op een baseballkaart. De handtekening van de speler maakt dat het een uniek en waardevol object is, het kaartje zelf is dat niet.
Waarom zou je gebruik maken van NFT’s? Sommige kopers zien het als een investering. Ze verwachten dat de hype steeds groter wordt en de tokens later voor (veel) meer geld te kunnen verkopen. Anderen schaffen NFT’s aan voor de ‘bragging rights’. Met het token kun je laten zien dat jij de enige eigenaar bent van iets speciaals, zoals de allereerste Tweet of het kunstwerk van Beeple.
Grote merken maken gebruik van NFT’s om namaak tegen te gaan. Nike heeft bijvoorbeeld een patent waarmee je kunt scannen of uw exclusieve sneakers echt zijn (CryptoKicks). Ook voor kunstenaars heeft het ‘tokeniseren’ van hun werk voordelen. Het is bijvoorbeeld mogelijk om in het NFT-contract af te spreken dat de kunstenaar elke keer 10% royalty’s krijgt als de NFT van eigenaar verandert. Weinig moeite en toch veel inkomsten!
Wat bezit u met een NFT?
Er bestaat veel verwarring over NFT’s en eigendom. Bij het grote publiek lijkt de overtuiging te zijn dat je met een NFT aanspraak kan maken op het exploiteren van het originele object. Dit is echter een misvatting. De crux zit hem in het verschil tussen het eigendom van een NFT als token versus het eigendom van het object waar de NFT op ziet. Op het moment dat je een NFT koopt krijg je niet automatisch het eigendom en de auteursrechten van het onderliggende object. Je verkrijgt alleen eigendom van het NFT.
Jack Dorsey verkocht de allereerst Tweet als NFT, maar alleen hij kan de Tweet aanpassen of verwijderen omdat het eigendom en de auteursrechten niet zijn overgegaan. Als je een origineel werk van Van Gogh koopt, heeft dit op zichzelf waarde als niet-vervangbaar item. Het is niet toegestaan om vervolgens dit werk op een T-shirt te drukken en te verkopen, je bezit immers niet de intellectuele eigendomsrechten. Zo werkt het ook met NFT’s. Een NFT is slechts een ‘bonnetje’ dat bewijst dat jij een ondertekende digitale versie van een object bezit. Je mag in beginsel het onderliggende object niet commercieel exploiteren.
Bovenstaande situaties leiden tot verwarring omdat NFT’s een gevoel van authenticiteit geven. Een NFT verleent de koper niet het eigendoms- of auteursrecht op het onderliggende object, tenzij dit expliciet wordt overgedragen. Het is dus wel mogelijk om in het NFT-contract af te spreken dat de auteursrechten worden overgedragen. De exploitant van het NBA Top Shot-platform heeft een sjabloonlicentie uitgevaardigd waarin tevens de exploitatierechten (gedeeltelijk) worden overgedragen. Dit is echter niet standaard het geval. Het NFT-contract van YellowHeart bevat juist een groot aantal clausules die commerciële activiteiten met betrekking tot de creatieve werken achter de NFT beperken. Of de koper van een NFT ook de intellectuele eigendomsrechten op het onderliggende werk verkrijgt hangt dus af van wat er in het NFT-contract wordt afgesproken.
Conclusie
De populaire NFT’s hebben een nieuwe categorie van verzamelobjecten gecreëerd. Deze nieuwe hype zorgt voor veel mogelijkheden, maar bevat ook nog vele haken en ogen. In deze blog is vooral gekeken naar het aspect van eigendom. Als u een NFT koopt is het belangrijk om onderscheid te maken tussen het eigendom van het NFT en de eigendoms- en auteursrechten op het onderliggende werk. Als u een NFT koopt mag u het onderliggende werk niet commercieel exploiteren, tenzij u hier expliciet afspraken over maakt. De rechten van de koper worden bepaald door de inhoud van het NFT-contract. Als de eigendoms- en auteursrechten niet worden overgedragen, heeft de koper alleen een cryptografisch ondertekend ontvangstbewijs dat hij een unieke versie van een werk bezit (dat overigens héél veel geld waard kan zijn). Natuurlijk is het wel leuk om te kunnen zeggen dat je de eerste Tweet ‘bezit’.
Heeft u vragen over NFT’s of over blockchain? Wij helpen u graag verder.
