Fabrikanten of importeurs van beeld- en/of geluidsdragers (DVD, PC, smartphone etc.) moeten hierover een heffing betalen. Deze thuiskopieheffing, bedoeld ter compensatie van het privé kopiëren, wordt berekend aan de hand van de opslagcapaciteit. Op basis van marktonderzoek door Stichting de Thuiskopie, waaruit moet blijken hoeveel en op welke manieren consumenten privékopieën maken wordt de hoogte van de thuiskopieheffing vastgesteld. Opvallend is echter dat een definitie van 'opslagcapaciteit' nergens duidelijk gegeven wordt.
Voor 1 januari 2013 werd de vergoeding berekend over lege data dragers zoals lege CD's, DVD's of minidisks. Na 1 januari 2013 is de lijst echter uitgebreid met PC's, tablets en smartphones. Begrijpelijk, deze apparaten bevatten immers ook capaciteit om een privékopie mee te maken. Een wezenlijk verschil met de 'oude' datadragers is echter dat deze apparaten vaak voorgeprogrammeerde software bevatten.
Een smartphone met 16 GB opslagcapaciteit bevat vaak geen 16, maar bijvoorbeeld 14 GB vrij geheugen omdat er een besturingsprogramma op het geheugen staat. Moet de thuiskopieheffing dan op basis van 16 GB of op basis van 14 GB berekend worden? Dat kan een wezenlijk verschil zijn aangezien er voor smartphone tot 16 GB € 2,50 thuiskopieheffing berekend wordt, en vanaf 16 GB € 5,-.
Gelet op het doel van de thuiskopieheffing lijkt het logisch dat alleen het vrij beschikbare geheugen belast wordt. Dat is immers het geheugen dat gebruikt kan worden om voor eigen gebruik auteursrechtelijk beschermd materiaal te kopiëren. Opvallend is dat deze zienswijze door officiële instanties niet uitgedragen wordt.
Opvallend, maar toch ook weer niet. Wie gaat beoordelen wat een vrij beschikbaar geheugen is? Een vooraf geïnstalleerde versie van Android is nodig om mijn smartphone te laten functioneren. Maar is een vooraf geïnstalleerde versie van Firefox dat ook? Of wat te denken van een meegeleverd voorbeeldfilmpje om te laten zien hoe mooi het beeldscherm werkt? Zo zijn er nog tal van voorbeeld te bedenken. Om, als fabrikant, net onder de grens van 16 GB te komen en zo dus minder heffing verschuldigd te zijn, kan de fabrikant besluiten om het besturingssysteem net iets 'groter' te maken.
Ik kan me voorstellen dat, om alle discussie hierover te voorkomen, besloten is om de totale opslagcapaciteit als uitgangspunt te nemen. Ik kan me echter ook voorstellen dat hier bij het bepalen van de hoogte van de vergoeding in het geheel niet over nagedacht is.
