‘Een beter milieu begint bij jezelf’ is een welbekend gezegde. We hebben in Nederland uitgebreide milieuwetgeving om ervoor te zorgen dat ook anderen dan jijzelf bijdragen aan een beter milieu. Het is dan ook niet vreemd dat datacentra, die flinke hoeveelheden elektriciteit nodig hebben om de servers te laten draaien en te koelen, verplicht zijn om energiebesparende maatregelen te treffen. Doen zij dat niet, dan kan de gemeente ingrijpen. Maar hoe ver mag de gemeente daarbij gaan?
Uit het Activiteitenbesluit milieubeheer volgt dat organisaties verplicht zijn om hun negatieve invloed op het milieu te verkleinen. Het besluit geeft allerlei voorschriften die betrekking hebben op verschillende aspecten van het milieu, waaronder het verbruik van elektriciteit. In sommige gevallen kunnen gemeentes (of ander ‘bevoegd gezag’) specifieke maatwerkvoorschriften opleggen. Zo had een gemeente bepaald dat een zeker datacentrum ervoor moest zorgen dat de temperatuur in de serverruimtes minimaal 24 graden zou zijn en dat er een koelinstallatie op basis van vrije koeling moest worden geïnstalleerd. De koelinstallatie zou moeten uitschakelen wanneer de buitentemperatuur laag genoeg is om te koelen en dit zou minimaal 60% van de tijd het geval moeten zijn. Het datacentrum wilde zelf liever een koelsysteem met inverter driven compressors, maar dat wilde de gemeente niet.
Maatwerkvoorschriften als vangnet
De rechter oordeelde echter dat de gemeente het maatwerkvoorschrift niet had mogen opleggen. Het Activiteitenbesluit milieubeheer schrijft namelijk voor dat zulke maatwerkvoorschriften alléén mogen worden opgelegd, wanneer de specifieke situatie niet gedekt wordt door het besluit. Het opleggen van maatwerkvoorschriften is dus een vangnet, zodat een organisatie alsnog verplicht kan worden om milieubesparende maatregelen te treffen als hij door de mazen van het Besluit kruipt. Voor grootverbruikers van energie, zoals datacentra, bevat het Besluit echter al een uitputtende regeling. Zij zijn namelijk verplicht om alle energiebesparende maatregelen te treffen die binnen vijf jaar worden terugverdiend.
Voor datacentra betekent dit dat zij dus verplicht zijn om maatregelen te treffen waarmee energie (en na vijf jaar ook geld) wordt bespaard. Hoe zij dat doen, mogen ze echter zelf beslissen. De gemeente mag dus niet via een maatwerkvoorschrift bepalen welk koelsysteem het datacentrum moet gebruiken. Datacentra kunnen echter wel verplicht worden om binnen een bepaalde termijn uit te zoeken of er maatregelen zijn die zij zouden moeten treffen.
