Oktober 2018 introduceerde Lidl een nieuw biertje: Kordaat. Bierbrouwerij Grolsch was hier niet al te blij mee en startte een kort geding. Grolsch stelde namelijk dat Lidl een inbreuk pleegt op het woordmerk van Grolsch: ‘Kornuit’. Inmiddels, enkele maanden later, heeft de rechter op 28 februari uitspraak in deze zaak tussen Grolsch en Lidl gedaan. Lees verder voor de uiteindelijke uitspraak met (juridische) toelichting vanuit ons.
Beeldmerk vs. woordmerk
Lidl heeft Kordaat alleen ingeschreven als beeldmerk. Grolsch daarentegen heeft een woordmerk op Kornuit. Maar wat betekent dit nu precies? Een rechtmatig ingeschreven merk, in het register van het Benelux-Bureau voor de Intellectuele Eigendom, geeft de houder een uitsluitend recht (zo bepaalt artikel 2.20 lid 1 Benelux-Verdrag inzake de Intellectuele Eigendom (BVIE)). Dit betekent ook dat de merkhouder, in dit geval Grolsch, een derde die niet zijn toestemming hiertoe heeft verkregen, het gebruik van een overeenstemmend teken kan verbieden.
Overeenstemming beoordelen
In deze zaak zijn de onderdelen b en c van artikel 2.20 lid 1 BVIE van belang. Het gaat hierbij om de mate van overeenstemming. Deze overeenstemming dient te worden beoordeeld aan de hand van de gelijkenis van drie aspecten:
- de visuele,
- de auditieve, en
- de begripsmatige
Er moet gekeken worden in welke mate het merk en het jongere merk of teken met elkaar overeenstemmen. Dus wat is de gelijkenis tussen ‘Kornuit’ en ‘Kordaat’? Om dit te kunnen beoordelen, moeten we kijken naar de totaalindruk van het merk en het teken, op de gemiddelde consument. Hierbij rekening houdend met onder meer de onderscheidende en dominerende bestanddelen van het merk en het teken (Puma/Sabel).
Globale beoordeling
De gelijkenis moet beoordeeld worden aan de hand van de gehele situatie, oftewel een globale beoordeling. Alle relevante factoren kunnen hierbij een rol spelen, te denken aan algemene bekendheid of de reputatie van het oudere merk. Bij sub b van artikel 2.20 lid 1 BVIE dient er specifiek gekeken te worden naar de mate van verwarring bij het betrokken publiek. Dit is een zwaardere eis dan bij sub c. Hierbij gaat het erom in welke mate het publiek een verband tussen de merken legt. De inbreuken zoals bedoeld in sub c kunnen hierdoor ook het gevolg zijn van een mindere mate van overeenstemming tussen het oudere merk en het teken (of jongere merk). Zolang het relevante publiek maar een verband legt tussen het oudere merk en het jongere merk of teken (TiMi KiNDERJOGHURT).
Verwarringsgevaar aanwezig tussen Kordaat en Kornuit?
Volgens Grolsch is er sprake van een inbreuk, omdat Kordaat en Kornuit zowel auditief als visueel op elkaar lijken. De eerste drie letters en de laatste letter van de woorden zijn namelijk hetzelfde, zo stelt Grolsch. Lidl stelt zich echter op het standpunt dat er sprake is van neutralisatie door de begripsmatige gelijkenis. Dit betekent dat de visuele en auditieve gelijkenissen als ware worden gecompenseerd. Lidl geeft aan dat 'Kornuit' het beeld van ‘vriend’ of ‘makker’ oproept, terwijl 'Kordaat' de betekenis ‘vastbesloten’ oproept.
Volgens de voorzieningenrechter maakt de gelijkenis tussen beide merken niet dat er sprake is van een inbreuk. De mate van gelijkenis op auditief vlak is gering te noemen. Ook op visueel vlak is er volgens het oordeel van de voorzieningenrechter sprake van gelijkenis, maar eveneens in geringe mate. Daarbij ontbreekt deze gelijkenis voor zover het de beeldmerken betreft. De voorzieningenrechter concludeert dat deze geringe overeenstemming niet leidt tot verwarring bij het relevante publiek. Het publiek zal het woord Kordaat en het beeldmerk Kordaat niet verwarren met het woord- en beeld Kornuit. En zal zich niet vergissen in de herkomst van de producten.
Oordeel van de rechter: geen inbreuk
Als er wordt aangenomen dat er geen verwarringsgevaar is, betekent dit niet dat een inbreuk is uitgesloten. Ondanks bovenstaande is het namelijk nog mogelijk om op grond van onderdeel c een verbod te vorderen. Hierbij gaat het om een dusdanige mate aan overeenstemming dat het betrokken publiek een verband legt tussen Kordaat en Kornuit.
Daarbij moet er sprake zijn van ongerechtvaardigd voordeel trekken uit, of afbreuk doen aan het onderscheidend vermogen of de reputatie van het merk. Dit betekent dat het teken Kordaat het teken Kornuit in gedachten oproept bij de normaal geïnformeerde en redelijk omzichtige en oplettende gemiddelde consument. De voorzieningenrechter is van oordeel dat ook hiervoor de mate van overeenstemming van een te geringe mate is. Daarbij is er niet gebleken dat er (andere) omstandigheden zijn die dit oordeel anders maken. Lidl pleegt daardoor ook geen inbreuk op het merk van Grolsch. Het publiek legt geen verband tussen Kordaat en Kornuit.
Kortom, de conclusie van de voorzieningenrechter is dat de overeenkomsten te gering zijn. Er kan niet worden gesproken van zodanige overeenstemming dat dit leidt tot verwarringsgevaar. En daarbij leiden de overeenstemming er ook niet toe dat de consument een dusdanig verband legt tussen beide merken dat er sprake is van een inbreuk.
