Afgelopen vrijdag, 30 januari om precies te zijn, heeft de Rechtbank in Amsterdam geoordeeld dat er geen boete betaald hoeft te worden als er bij het parkeren geweigerd wordt om een kenteken in te vullen. Wél moet de parkeerder kunnen aantonen dat hij betaald heeft. Dit kan een parkeerder doen door bijvoorbeeld een kwitantie te overhandigen.
Er was al enige ophef over het kentekenparken dat inmiddels al in verschillende plaatsen is ingevoerd. De stichting Privacy First besloot niet zomaar akkoord te gaan met de verplichting om je kenteken in te voeren bij het parkeren. Nadat de voorzitter van de stichting een boete had ontvangen voor het niet invoeren van zijn kenteken bij het parkeren, maar wel in het bezit te was van een kwitantie, besloot hij rechtszaak aan te spannen. En (tot dusver) met succes.
De rechter heeft geoordeeld dat zolang de parkeerder kan bewijzen dat hij daadwerkelijk betaald heeft, er geen boete betaald hoeft te worden voor het niet (juist) invoeren van het kenteken. Er wordt echter geen antwoord gegeven op de oorspronkelijke aanleiding van het aanspannen van de rechtszaak: is het verplicht invoeren van een kenteken bij het parkeren een schending van de privacy van de parkeerder?
Een kenteken is een persoonsgegeven, dus bij het verwerken van een kenteken is de Wet bescherming persoonsgegevens van toepassing. Om persoonsgegevens te mogen verwerken moet er, ook voor de overheid, sprake zijn van een rechtsgeldige grondslag. Er zijn een limitatief aantal grondslagen waarop het verwerken van persoonsgegevens gebaseerd kan worden.
De gemeente heeft hier een publiekrechtelijke taak te vervullen, namelijk de controle van parkeerders. Hierbij kan het noodzakelijk zijn dat zij hiervoor persoonsgegevens moet verwerken. Om deze reden is het verwerken van persoonsgegevens voor de uitvoering van een publiekrechtelijke taak opgenomen als rechtsgeldige grondslag in de Wet bescherming persoonsgegevens.
Net als voor alle andere grondslagen geldt hier wel een harde eis: de persoonsgegevens die gebruikt worden door de gemeente moeten wel noodzakelijk zijn voor de ‘’goede vervulling’’ van haar taak. Bij de beoordeling of de gegevens noodzakelijk zijn om van een goede taakvervulling te kunnen spreken, dient er een afweging gemaakt te worden of de verwerking van de persoonsgegevens subsidiair en proportioneel is.
Oftewel: is het verplichten om een kenteken in te vullen een te grote inbreuk op de privacy van parkeerders en zijn er nog andere opties mogelijk? Er moet een belangenafweging gemaakt worden tussen het privacybelang van de parkeerder en het belang van de gemeente om haar taak uit te kunnen voeren.
Afgewogen dient dus te worden of het verplicht kentekenparkeren een inbreuk op de privacy van parkeerders is. Met de huidige Big Data mogelijkheden kan aan de hand van een ingevuld kenteken héél erg veel gedaan worden. Doordat een kenteken ingevoerd moet worden kan de parkeerder eenvoudig in de gaten gehouden worden. Hoe lang blijft hij of zij op deze locatie? Hoe vaak komt hij of zij hier terug? Deze informatie is goud waard. Stel je voor dat de politie deze informatie van de gemeente opvraagt, omdat Pietje mogelijk verdacht wordt. Reuze handig als deze informatie gekoppeld kan worden aan reeds aanwezige informatie. Was Pietje wel écht waar hij zei dat hij was? Handig? Ja. Fijn idee? Nee.
Het punt is dat er geen keuze gelaten wordt aan de parkeerders. Er kan niet gekozen worden om nog lekker privé met cash te betalen als je niemand wilt laten weten dat jij toevallig die ene dag ergens hebt geparkeerd, en daar 2 uur en 21 minuten en 12 seconden bent gebleven. Er is geen mogelijkheid om van het kentekenparkeren af te zien (behalve een verkeerd of geen kenteken invoeren, maar dan krijg je wel eerst nog een boete op je deurmat).
Daarnaast is het natuurlijk de vraag of er geen andere opties mogelijk zijn waarbij de privacy van de parkeerder niet in het geding is. Het gaat er tenslotte alleen maar om dat jij betaalt voor je parkeerplek, en dat kan hoogstwaarschijnlijk ook zonder een kijkje in jouw privéleven te geven. Het is niet eenvoudig een dergelijke belangenafweging te maken en te oordelen of het belang van de gemeente om eenvoudig controles uit te voeren zwaarder weegt dan het privacybelang van de parkeerder. Wellicht dat in een volgende rechtszaak de rechter hier een sluitend oordeel over geeft.
Afijn, ik ga straks weer mooi op de fiets naar huis.
Meer weten over privacywetgeving?
ICTRecht Academy verzorgt een basis– en verdiepingscursus privacywetgeving waarmee u gedegen privacykennis opbouwt en uw organisatie kunt adviseren (als bijv. functionaris gegevensbescherming) en voorbereiden op de nieuwe privacywet. Voor deze cursussen is geen juridische voorkennis nodig. Volgt u beide cursussen dan krijgt u het handboek AVG gratis. Heeft u een juridische achtergrond dan vindt u hier onze privacytrainingen.
