In mijn vorige blog kwam de instelling die auteursrechtinbreuk had gepleegd er best goed vanaf. Los van het offline halen en houden van de foto’s, had de inbreuk geen consequenties. De instelling hoefde geen schadevergoeding te betalen. Maar op het moment dat de archiefwereld waarschijnlijk dacht er goed vanaf te komen, kwam de rechtbank Amsterdam 10 juni met een uitspraak in eenzelfde soort zaak. Het Stadsarchief Rotterdam, dat ook foto’s online had gezet, moest wél een schadevergoeding betalen. Pictoright, dat optrad namens alle gedupeerden, eiste 180 euro per inbreuk en dit vond de rechtbank een redelijke vergoeding.
Erfgoedinstellingen willen het culturele erfgoed digitaliseren en beschikbaar stellen aan het grote publiek. Een belangrijke taak, maar dit betekent niet dat ze zomaar alles online kunnen gooien. Verweesde werken mogen overigens wél online beschikbaar worden gesteld. Dit zijn werken waarvan de rechthebbende na zorgvuldig onderzoek niet meer gevonden kan worden.
Naast staking van de inbreuk werd in de zaak van 10 juni wél schadevergoeding toegewezen. Deze kwam neer op de geëiste 180 euro per inbreuk. Pictoright heeft deze schade voldoende kunnen aantonen volgens de rechtbank. Het ging om dertig inbreuken, dus om een bedrag van 5400 euro in totaal. Maar het Stadsarchief moest nog wat verder in de buidel tasten… De proceskosten bedroegen namelijk 58.000 euro… En wat misschien een beetje balen was voor het Stadsarchief: Pictoright had ze voordat de zaak officieel werd aangespannen een aanbod gedaan. Voor 10.000 euro per jaar mocht het Stadsarchief de werken gebruiken. Achteraf gezien dus een veel betere deal… In ieder geval voor zes jaar dan.
Het is duidelijk dat het online plaatsen van auteursrechtelijk beschermd niet mag zonder toestemming, ook niet door archieven. Maar wat een inbreuk een rechthebbende óf een inbreukmaker oplevert is maar de vraag. Dit weten ze niet van tevoren. Ook al staat de rechthebbende in zijn recht en wordt er inbreuk gemaakt op zijn werk, een rechtszaak kan hem ook alleen maar geld kosten. Dit bleek wel uit de zaak van 20 mei, waar ik het in deel 1 van mijn blog over had. Ook de inbreukmaker moet goed nadenken of de inbreuk loont of niet. Een schadevergoeding van een paar duizend euro kan er misschien nog wel van af, maar de proceskosten kunnen hoog oplopen, zo bleek wel uit de zaak van 10 juni. Loont inbreuk maken? Soms.
Door: Kirsten Eefsting (stagiaire)
