Wie een foto in licentie neemt, zal meestal in de licentievoorwaarden een beding aantreffen dat naamsvermelding eist. Soms is dat onderhandelbaar (geen naamsvermelding in ruil voor hogere tarieven) maar niet per se. Wie bijvoorbeeld Creative Commons-werk wil gebruiken (zoals bij Flickr) zal te allen tijde de naam van de fotograaf bij het werk moeten zetten. En als een foto bij wijze van beeldcitaat wordt gebruikt, is naamsvermelding ook verplicht. Maar wat is nu een goede manier om dit te doen?
Naamsvermelding is voor veel fotografen een zeer belangrijk recht. Zo belangrijk zelfs dat de wet het erkent: artikel 25 Auteurswet noemt expliciet het recht op naamsvermelding, dat zelfs na verkoop van het auteursrecht blijft gelden. De fotograaf kan afstand doen van dit recht maar dat moet wel expliciet gebeuren. Zegt de fotograaf niets over of hij zijn naam vermeld wil hebben, dan is het het veiligste om dit gewoon te doen.
De eenvoudigste manier om naamsvermelding te doen is een tekstuele vermelding onder of naast de foto. Er zijn voor CMS'en zoals Wordpress vele plugins die dit bijzonder eenvoudig maken. Is er geen ruimte onder of naast de foto, dan kan men de naam ook vermelden onderaan de pagina. Maar dit geniet niet de voorkeur.
Het is bij foto's uit online bronnen netjes om te linken naar deze bron, zodat mensen het origineel kunnen bekijken en de fotograaf kunnen benaderen. Maar linken is niet verplicht. Linken is overigens ook niet genoeg als naamsvermelding. De naam moet er echt zichtbaar bij. De wet eist niet alleen dat je de bron noemt maar ook expliciet de naam.
Een creatieve oplossing die sommige sites gebruiken, is de naamsvermelding tonen op de foto met een slim stukje HTML en CSS. Hierbij wordt de naam in een HTML-element opgenomen dat met CSS wordt gepositioneerd over het plaatje, met een gedeeltelijk transparante achtergrond. Een voorbeeld van de inmiddels opgeheven site Architecture in Development:
In dit voorbeeld is de credit altijd zichtbaar. De layout van de pagina wordt niet aangetast door extra regels tekst. Dit is dus een prima oplossing.
Ook is het mogelijk om dit HTML-element alleen te laten verschijnen wanneer men met de muis over de foto gaat. Dat is juridisch iets dubieuzer: de naam is dan niet altijd zichtbaar, mensen moeten moeite doen om deze te achterhalen. Ik zou dat niet aanraden. Ik zou altijd op zijn minst een korte naamsvermelding doen, die dan uitgebreider wordt (bijvoorbeeld een toelichting over de licentie of een link naar de bron) als men er met de muis overheen gaat.
Overigens gelden bij stockfoto's andere regels. Die zijn gemaakt om gebruikt te worden in eigen werk, zoals folders of websites. Naamsvermelding is dan meestal ongewenst. Lees de licentie van jouw stockfotosite erop na, maar het zou me verbazen als die naamsvermelding eist.
