Voor je eigen gebruik mag je kopieën maken van muziek of films. Dit heet de thuiskopie in de Auteurswet. Je mag dus een film van dvd overzetten naar je harde schijf, of een kopie van een MP3 van je telefoon back-uppen. Maar steeds vaker kopiëren mensen dingen naar de cloud. Mag dát eigenlijk wel?
De meeste Nederlanders kennen de zogenaamde thuiskopieheffing alleen als toeslag bij de aanschaf van bijvoorbeeld een computer of mobiele telefoon. De thuiskopieheffing is in feite een kleine vergoeding die wordt afgedragen zodat Nederlanders een ”kopie voor eigen gebruik” mogen maken van auteursrechtelijk beschermde werken. Dat gaat van een film kopiëren naar je laptop om die in de trein te kijken tot een kleurplaat vinden op internet en deze printen voor je kind. In Nederland vinden we het namelijk gewenst dat mensen een thuiskopie kunnen maken, zonder dat mensen rekening hoeven te houden met het auteursrecht.
Detail is wel dat de Auteurswet geschreven is voor de situatie dat mensen nog daadwerkelijk een kopie maken op een eigen drager. Denk bijvoorbeeld aan het printen op papier of het opslaan van de kopie op de harde schijf van een computer. In deze situatie is het duidelijk dat er één persoon is die de kopie maakt en de kopie bevindt zich vaak ook daadwerkelijk in de woning van deze persoon.
Tegenwoordig wordt echter steeds meer in de cloud gewerkt. Niet alleen opslag, maar ook veel software wordt nu vanuit de cloud aangeboden. Het gaat zelfs nog een stapje verder, want ook besturingssystemen worden tegenwoordig gekoppeld met de cloud. Kortom, er wordt meer en meer gebruik gemaakt van de cloud, maar mag je ook een thuiskopie opslaan in de cloud?
Een van de eisen voor het maken van een thuiskopie is dat de maker van het auteursrechtelijk beschermde werk een billijke compensatie krijgt. Als je een externe harde schijf koopt, dan zit deze billijke vergoeding besloten in de eerder genoemde thuiskopieheffing. Voor opslag in de cloud wordt echter geen thuiskopieheffing afgedragen. Aan deze eis wordt strikt genomen dus niet voldaan. Wellicht kan betoogd worden dat deze heffing al besloten zit in de thuiskopieheffing die afgedragen wordt bij de aanschaf van de computer of telefoon waarmee je de cloudopslagdienst bereikt.
Verder is het bij digitale thuiskopieën niet de bedoeling dat deze gemaakt worden door een derde. Aan deze eis voldoet cloudopslag, technisch gezien, ook niet. Het is tenslotte de server van de cloud service provider die een kopie van het auteursrechtelijk beschermde werk maakt en opslaat op de harde schijf van die server. Juridisch gezien valt hier over te twisten, de gebruiker is namelijk degene die daadwerkelijk op “uploaden” klikt, waarna de servers van de cloudopslagdienst automatisch aan de slag gaan.
Ook in Duitsland zijn ze met dit vraagstuk bezig. In een aantal zaken omtrent de cloudopslagdienst Rapidshare heeft de Duitse rechter gekozen voor een praktische benadering. Zo werd aangegeven dat er, juridisch gezien, vanuit gegaan mag worden dat de gebruiker een kopie maakt en niet de cloudopslagdienst. Deze benadering laat in het huidige systeem wat meer ruimte over voor de mogelijkheid van het opslaan van een thuiskopie in de cloud.
Kortom, strikt genomen mag je geen thuiskopie opslaan in de cloud. Dit wordt versterkt door het feit dat de meeste cloud service providers in de algemene voorwaarden hebben staan dat de gebruiker een verstrekkend gebruiksrecht geeft aan de cloud service provider op alles dat de gebruiker opslaat in de cloud. Dit kan een gebruiker natuurlijk niet verlenen wanneer hij slechts een kopie mocht maken op grond van de thuiskopie-exceptie.
Toch voelt deze conclusie niet goed. Zoals eerder aangegeven wordt er namelijk steeds meer gebruik gemaakt van de cloud en mensen hebben daar vaak een legitieme reden voor. Eén van deze redenen kan zijn dat mensen thuis ook gewoon een veilige back-up van hun data willen hebben in de cloud.
Een praktische benadering is naar mijn mening gewenst, de cloud wordt namelijk alleen maar groter en ingewikkelder. Wat mij betreft is de insteek van de Duitse rechter een goede en ik hoop dat de Nederlandse rechter dat ook vindt.
