Indien een consument een product in een webshop besluit te kopen heeft de consument recht op een herroepings- of bedenktermijn. Mijn collega Maaike heeft hier reeds over geschreven. In het kort wil dit zeggen dat de consument het recht heeft om een product onder bepaalde voorwaarden binnen 14 dagen na aflevering zonder opgaaf van reden te retourneren. Het is in deze periode echter alleen toegestaan om het product uit te proberen. Maar hoe ver mag een consument hier in gaan en wat mag een webwinkelier accepteren?
Ik wil specifiek ingaan op hetgeen de consument met een product mag (of niet mag) doen binnen deze 14 dagen. Hij mag immers datgene doen wat redelijkerwijs nodig is om het product te beoordelen. Iets wat in een fysieke winkel gemakkelijker gaat dan in een webshop. Maar wat is redelijk? Mag je een TV of laptop 6 dagen lang gebruiken om hem vervolgens terug te sturen? Of wat te denken van een auto die op internet gekocht is? Op zijn blog heeft Arnoud een voorzet gegeven.
Opvallend is het feit dat een consument bij een koop op afstand eigenlijk meer mag met een product dan wanneer hij hetzelfde product in een fysieke winkel zou kopen. In een fysieke winkel kun je werkende showmodellen van een TV bekijken. Je raakt het overzicht echter al snel kwijt wanneer je tegen een muur van verschillende showmodellen aankijkt. Hoe anders is het wanneer je op je gemak thuis de TV kunt installeren, de beeldinstellingen naar je eigen voorkeur in kunt stellen, er een Blu-ray op kunt kijken en vervolgens een oordeel velt. Nog duidelijker is het voorbeeld van een wasmachine. In een fysieke winkel is de kans klein dat je een was mag draaien in de machine alvorens je besluit tot aanschaf over te gaan. Dit kan echter wel als ‘uitproberen‘ aangemerkt worden bij een koop op afstand volgens consumentenrecht-professor Marco Loos. Thuiswinkel.org is het hier niet mee eens. Hieruit blijkt al dat dit een discutabel geval is.
Logischerwijs is er een lijn getrokken tussen proberen en gebruiken. Wanneer je als consument een laptop in een webshop koopt kun je geen beroep meer doen op het herroepingsrecht wanneer je deze een week lang gebruikt hebt om allerlei foto’s op te zetten of om de ‘The Pirate Bay’ leeg te trekken. Dit is immers niet nodig om een laptop te testen. Het inschakelen van de laptop om deze te beoordelen doet niets af aan het herroepingsrecht van de consument. Zo kan er echter over talloze producten gediscussieerd worden. Duidelijkheid ontstaat pas wanneer er specifieke rechtszaken gevoerd gaan worden over de mate van het uitproberen van een wasmachine of TV. Veel voorbeelden van dergelijke zaken zijn er echter niet.
Voor de webwinkelier ontstaat er een probleem. Winkeliers willen graag nieuwe producten verkopen en wat moeten ze nu met een ‘gebruikte’ wasmachine? Niet geheel onterecht ontvang ik regelmatig dergelijke kritiek van webwinkeliers. Je zou kunnen stellen dat dit een risico van de ondernemer is. Het herroepingsrecht is niet alleen een bedreiging, maar ook een kans voor de ondernemer. Het is een extra stimulans voor de consument om online aankopen te doen. De ‘gebruikte’ retouren lijken mij daarom een aanvaardbaar risico. Hoe vaak zal dit immers voorkomen?
