Indien een consument een product in een webshop besluit te kopen, dan kan hij na ontvangst van de producten gebruik maken van zijn herroepingsrecht. Maar hoe ver mag een consument hier in gaan en wat mag een webwinkelier accepteren?
Ik wil specifiek ingaan op hetgeen de consument met een product mag (of niet mag) doen binnen de herroepingstermijn. Hij mag immers datgene doen wat redelijkerwijs nodig is om het product te beoordelen. De wet geeft aan dat een consument datgene met een product mag doen dat noodzakelijk is om de aard, de kenmerken en de werking daarvan vast te stellen. Iets wat in een fysieke winkel gemakkelijker gaat dan in een webshop. Maar wat is redelijk? Mag je een TV of laptop 6 dagen lang gebruiken om hem vervolgens terug te sturen? Of wat te denken van een auto die op internet gekocht is? Op zijn blog heeft Arnoud een voorzet gegeven.
Opvallend is het feit dat een consument bij een koop op afstand eigenlijk wellicht zelfs meer mag met een product dan wanneer hij hetzelfde product in een fysieke winkel zou kopen. In een fysieke winkel kun je werkende showmodellen van een TV bekijken. Je raakt het overzicht echter al snel kwijt wanneer je tegen een muur van verschillende showmodellen aankijkt. Hoe anders is het wanneer je op je gemak thuis de TV kunt installeren, de beeldinstellingen naar je eigen voorkeur in kunt stellen, er een Blu-ray op kunt kijken en vervolgens een oordeel velt. Nog duidelijker is het voorbeeld van een wasmachine. In een fysieke winkel is de kans klein dat je een was mag draaien in de machine alvorens je besluit tot aanschaf over te gaan. Dit kan echter wel als 'uitproberen' aangemerkt worden bij een koop op afstand volgens consumentenrecht-professor Marco Loos. Thuiswinkel.org is het hier niet mee eens. Hieruit blijkt al dat dit een discutabel geval is. Wij vinden een wasje draaien ook te ver gaan.
Logischerwijs is er een lijn getrokken tussen proberen en gebruiken. Wanneer je als consument een laptop in een webshop koopt, ga je te ver wanneer je deze een week lang gebruikt hebt om allerlei foto's op te zetten of om de 'The Pirate Bay' leeg te trekken. Dit is immers niet nodig om een laptop te testen. Het inschakelen van de laptop om deze te beoordelen doet niets af aan het herroepingsrecht van de consument. Zo kan er echter over talloze producten gediscussieerd worden. Duidelijkheid ontstaat pas wanneer er specifieke rechtszaken gevoerd gaan worden over de mate van het uitproberen van een wasmachine of TV. Veel voorbeelden van dergelijke zaken zijn er echter niet.
Voor de webwinkelier ontstaat er een probleem. Winkeliers willen graag nieuwe producten verkopen en wat moeten ze nu met een 'gebruikte' wasmachine? Niet geheel onterecht ontvang ik regelmatig dergelijke kritiek van webwinkeliers. De wet heeft hiervoor gelukkig wel een oplossing en dat is de waardevermindering in rekening brengen. Gaat de consument verder in het proberen/beoordelen van het product dan dat dat noodzakelijk is om de aard, de kenmerken en de werking daarvan vast te stellen, dan mag de schade die daarbij ontstaat, verhaald worden op de klant. Een retour weigeren, dat mag dan weer niet zomaar.
Meer juridisch advies over webwinkels en e-commerce?
