Pakketbezorging en personenvervoer in de stad (bekend als Urban Air Mobility of UAM) door (autonome) drones moet met de nieuwe Europese verordeningen allemaal mogelijk worden. Dit is onderdeel van het meerjarenplan onder de noemer ‘Digital European Sky’. Bedrijven als Amazon, Airbus en Uber kunnen niet wachten, maar de meeste mensen moeten er nog niet aan denken.
Schaalvergroting van drones
Hoewel drones over het algemeen worden gezien als milieuvriendelijker dan andere transportmiddelen, nemen de zorgen over geluidsoverlast toe. Het geluid zal, als het niet wordt teruggebracht, naar verwachting het akoestische niveau van grasmaaiers en zelfs kettingzagen bereiken als het op grotere drones aankomt.
Uit onderzoek van SESAR naar de potentie van drones in Europa blijkt dat in veel sectoren aanzienlijke winst te behalen valt: landbouw, openbare veiligheid, beveiliging, e-commerce, bezorging, mobiliteit en transport. Naar verwachting zal de markt van drones dan ook enorm blijven groeien, waarbij pakketvervoer in 2030 en personenvervoer in 2035 echt van de grond zal komen.
Maar, hoor ik u denken, ik heb helemaal geen zin in rondvliegende robots in de stad. En terecht. Naast dat we helemaal niet klaar zijn voor zwermen van drones in een futuristisch science fiction scenario, is het lawaai dat drones maken gewoon irritant. Dat snappen ze in Europa ook. De haalbaarheid van dronevervoer in de stad zal – naast technologische ontwikkeling en regelgeving – aanzienlijke maatschappelijke acceptatie vereisen, aldus de CEO van EASA in een presentatie tijdens de Amsterdam Drone Week.
Daarbij is het uit de lucht schieten van een drone (met camera) ook geen optie: volgens de rechter moet je gewoon betalen, ook al is je recht op privacy geschonden.
Het recht op privacy
Sterker nog, op grond van Europees recht heeft de Staat een positieve verplichting (hij moet iets doen) om “redelijke maatregelen te treffen om de persoonlijke levenssfeer van de betrokken individuen zo goed mogelijk te beschermen”. In de zaak Hatton oordeelde het EHRM dat de klagers – mevrouw Hatton en anderen – terecht hebben gesteld dat het lawaai van passagiersvliegtuigen bij het vliegveld Heathrow onacceptabel was. De klagers stelden dat door het lawaai hun recht op een ongestoord woongenot, beschermd als aspect van het recht op privacy in artikel 8 EVRM, niet voldoende werd gewaarborgd. De Staat kan niet volstaan met een verwijzing naar slechts het economisch belang van zoveel mogelijk vluchten bij een vliegveld, maar moet tevens zo goed mogelijk de inmenging in de persoonlijke levenssfeer beperken en naar alternatieve oplossingen zoeken.
De Hatton-zaak is relevant in de context van drones. Naar analogie kan van de overheid worden verwacht dat in haar beleid wordt gestreefd naar een balans tussen het economisch belang en het recht op privacy van de betrokkenen.
Drones zo stil als vogels
Er is al veel onderzoek gedaan om drones stiller te maken. Binnen het veld van robotica is als inspiratie vaker gekeken naar de natuurlijke vlucht van insecten, vleermuizen en vogels. Zo hebben ingenieurs van het Robotics Laboratory van de Harvard University een miniatuurdrone ontwikkeld die bekend staat als ‘RoboBee’. Dit is een autonoom vliegende drone geïnspireerd door de autonomie van een bij en lijkt op een insect met vleugels. Interessant genoeg zijn drones genoemd naar het zoemende geluid wat ze maken en verwijst het per definitie ook naar de niet-werkende mannelijke bijen.
Ook in Canada wordt gewerkt aan ultrastille proppellers die drones net zo stil moeten maken als vogels. Meer recent in het nieuws is het onderzoek van de TU Eindhoven naar de kolibrie. Met een nieuwe meettechniek hebben de onderzoekers ontdekt hoe deze vogels geluid maken met hun vleugels. De manier waarop de onderzoekers inzicht kregen in de aerodynamica van de vleugels van een kolibrie, en daaruit volgend de manier waarop de onderzoekers geluid zichtbaar konden maken, kan ook drones verbeteren. "Als je namelijk weet hoe de complexe aerodynamische krachten van een dier geluid produceren, dan kun je die kennis gebruiken om vliegende of bewegende apparaten die complexe krachten genereren, stiller te maken", schrijven zij.
Voor geluidsoverlast van drones zijn de nodige technologische ontwikkelingen al aardig op gang. Maar dit betreft voornamelijk kleine drones, die niet in staat zijn om veel gewicht te vervoeren. Zeker als het gaat om drones voor pakketten of zelfs personenvervoer, moeten er nog de nodige stappen worden gezet om het lawaai van drones tot acceptabele niveaus terug te brengen. Voorlopig zal het vervoer via de grond plaatsvinden en is een dronetaxi in de stad nog toekomstmuziek.
