De regels rondom online verkoop van alcohol (2)

In mijn vorig blog heb ik kort aangegeven wat de regels zijn omtrent de verkoop van zowel sterk als zwak alcoholische dranken. Dit omdat er inmiddels behoorlijk wat webshops zijn die aan onze alcohol behoeften voldoen. In deze blog ga ik verder in op de regels omtrent de leeftijdscontrole de regels omtrent de minimale leeftijd.

Wie bij de Albert Heijn aan de kassa staat, zal de stickers niet ontgaan zijn waarbij wordt verzocht aan iedereen die nog geen 20 jaar oud is, legitimatie te laten zien aan de caissière. De winkel mag namelijk geen bier en wijn verkopen aan mensen onder de 16 jaar. Voor sterke drank in een slijterij geldt zelfs een ondergrens van 18 jaar.

Kort gezegd zijn er op basis van leeftijd drie overtredingen te begaan door de winkel:

• De winkel verkoopt drank aan iemand die de minimale leeftijd nog niet heeft bereikt.

• De winkel verkoopt drank aan iemand die wel oud genoeg is, maar waarvan de leeftijd niet is vastgesteld. Dat wil zeggen dat de klant niet onmiskenbaar de minimale leeftijd heeft. (Dus bij mogelijke twijfel)

• De winkel verkoopt drank aan iemand die vastgesteld oud genoeg is, maar waarvan duidelijk is dat de drank voor een iemand bestemd is die de leeftijdsgrens niet bereikt heeft.

De eerste grond is helder, echter zijn de tweede en derde grond nogal subjectief, want een kassa medewerker kan iemand best oud genoeg schatten en dit achteraf ook juist hebben terwijl dit volgens de controlerende instantie, de nieuwe Voedsel en Warenauthoriteit (nieuwe VWA) bij een steekproef/controle toch een twijfelgeval was en de leeftijd vast gesteld had moeten worden, met als gevolg een boete. Het is daarnaast ook moeilijk te oordelen wanneer drank voor een ander bestemd is en wanneer niet

Als bovenstaande in stenen winkels al lastig is, hoe zit dit dan in een online omgeving?

Zo streng als de medewerkers bij een supermarkt (moeten) zijn, zo gemakkelijk is het om alcohol online te kopen. De regels omtrent leeftijd en de controle daarop gelden onverminderd ook online, aangezien de wet geen andere regels stelt voor verkoop van drank op afstand.

De leeftijd moet vastgesteld worden bij twijfel, anders is de winkel in overtreding. De winkel vraagt dan om een wettelijk legitimatiebewijs. De drank en horecawet vereist dit nu eenmaal. Online moet dat dan eigenlijk ook gelden, maar er is natuurlijk geen caissière die plots opduikt in het bestelproces en even vraagt om een legitimatiebewijs.

Hoe kan een winkel toch vaststellen dat een klant oud genoeg is? Via een webcam zou leuk zijn, maar dat is niet echt haalbaar, vooral door alle geautomatiseerde bestelsystemen. De klant laten verklaren dat hij oud genoeg is, of een soortgelijk beding opnemen in de algemene voorwaarden is ook onvoldoende, immers is een legitimatiebewijs vragen vereist. Daarnaast kan iedereen gewoon het vinkje zetten, er dan is geen controle Dat de te jonge klant op het moment van akkoordverklaring de verkoper misleidt, staat daar dan buiten.

Alleen bestellen met DigiD? Dat is dan weer weggelegd voor de overheid en haar gelieerde websites. Vooraf een account aanmaken en daarbij dan legitimeren? Maar hoe weet je dan dat degene die de account heeft aangemaakt ook degene is die heeft besteld? Bij dit laatste heeft de webshop in ieder geval wel zijn best gedaan en niet alleen een aanvinkvakje gemaakt met “ik ben 16 jaar of ouder”. Er is dan vooraf controle geweest, maar deze werkwijze is erg omslachtig in de snelle online wereld en voldoet ook niet aan de eisen uit de horeca wet.

Controleren bij aflevering dan? De shop zal  echter zelden de spullen zelf afleveren. Als zij dit al wel doen, kunnen zij aan de ontvanger (mits dit ook de besteller is) wel om legitimatie vragen. Albert.nl en meer in het bijzonder Gall en Gall doen dit, gezien hun Algemene Voorwaarden, en dat lijkt mij ook een juiste manier van werken die voldoet aan de eisen uit de wet.

Maar als de shop gebruik maakt van externe bezorgers, zoals PostNL, zal de postbode het pakketje gewoon afleveren en nergens om vragen. Dat hoeft mijn inzien de bezorger ook niet (tenzij nadrukkelijk is afgesproken), aangezien de verkoper verantwoordelijk is voor de aflevering van de producten en deze verkoper ook verantwoordelijk is voor de leeftijdscontrole. De bezorger is slechts tussenpersoon met contractuele relatie tot de verkoper. Eventueel vragen om een handtekening of legitimatie is wel mogelijk bij bepaalde postbezorgers, maar dit gaat dan niet om de leeftijdscontrole, maar slechts om de controle dat de ontvanger juist is. Aangetekende post werkt bijvoorbeeld op deze manier. Daarnaast behoort de bezorger ook niet te weten wat de inhoud van het pakket is, dus ook niet als dit drank betreft.

Een behoorlijk lastige situatie dus en bovendien een beetje oneerlijk ten opzichte van “stenen winkels”. Bij mijn weten worden zij namelijk streng gecontroleerd, maar is er nog geen beleid om controles uit te voeren bij online bestellingen. Ik zou ook niet direct weten hoe de nieuwe VWA dat zou moeten doen.