De Wet Arbeidsmarkt in Balans (WAB) is op dinsdag 28 mei 2019 aangenomen in de Eerste Kamer. De WAB bestaat uit een pakket maatregelen die ervoor moet zorgen dat de arbeidsmarkt, zoals de naam al zegt, weer in balans komt. Het maatregelenpakket heeft tot gevolg dat per 1 januari 2020 verschillende bepalingen in het arbeidsrecht en het socialezekerheidsrecht gaan veranderen. Zo wijzigt onder andere boek 7 van het Burgerlijk Wetboek (BW), de Wet allocatie arbeidskrachten door intermediairs (WAADI) en de Wet financiering sociale verzekeringen.
In november 2018 berichtten wij reeds over de WAB. Sinds die tijd is de tekst van de wet meermaals aangepast. Doel van de wetswijziging is hetzelfde gebleven: de wetswijziging moet het verschil tussen vast en flex verkleinen; oftewel ‘vast minder vast’ en ‘flex minder flex’ maken. Net als met de Wet Werk en Zekerheid (de WWZ, wijziging van het arbeidsrecht in 2015) is het doel dat meer mensen een vaste baan krijgen. Het moet aantrekkelijker worden werknemers een contract met meer zekerheid te geven.
Kritische blik
De WAB ging niet zonder slag of stoot door de Eerste Kamer. Er was onder andere de nodige kritiek op het gebrek aan regulering ten aanzien van zzp’ers. Gesproken werd over angst voor het ‘waterbedeffect’: door aan de ene kant de flexibele contracten te verminderen, zal aan de andere kant het inzetten van (schijn)zelfstandigen toenemen. Daarnaast werd naar voren gebracht dat een evaluatie van de WWZ ontbrak en dat voor vernieuwing juist een evaluatie dient te worden afgewacht.
Wat betekent de WAB concreet voor jouw organisatie?
De WAB brengt o.a. veranderingen met zich mee op het gebied van flexibele arbeid (werknemers met contracten voor bepaalde tijd, oproepkrachten en payrollwerknemers), het ontslagrecht, de transitievergoeding bij het eindigen van het dienstverband en het gebied van sociale zekerheid (o.a. de hoogte van de WW-premie). De belangrijkste maatregelen waarover we in november 2018 hebben geschreven zijn grotendeels in stand gebleven bij de definitieve versie van de WAB. Het voorstel van een langere proeftijd voor werknemers in vaste dienst heeft het echter niet gehaald.
Aanpakken van schijnzelfstandigheid
Tijdens de stemming over de WAB is tevens gestemd over de motie-Van de Ven (VVD) en Oomen-Ruijten (CDA) c.s. Hierin werd de regering verzocht om aankomende zomer een voorstel te doen voor nieuw zzp-beleid gericht op een adequate bescherming van de zzp’ers en maatregelen gericht op het tegengaan van schijnzelfstandigheid. Ook deze motie is aanvaard, waardoor we van de zomer ontwikkelingen kunnen verwachten op het gebied van regulering voor ZZP’ers.
De toekomst van de arbeidsmarkt
De arbeidsmarkt is in beweging. Denk bijvoorbeeld aan de ontwikkelingen op het gebied van platformarbeid. Hoe moet daarmee worden omgegaan? Minister Koolmees heeft een commissie aangesteld (de commissie-Borstlap) om advies uit te brengen over de hoe de arbeidsmarkt in de toekomst dient te worden vormgegeven en met welke regelgeving dit kan worden bereikt. De groep van deskundigen komt naar verwachting uiterlijk 1 november van dit jaar met een advies.
