Duitse werknemers van BMW krijgen het ‘recht op onbereikbaarheid’, meldde NRC onlangs. Op grond van dit recht mogen werknemers tijden afspreken waarop ze geen mail of telefoon hoeven te beantwoorden. En in de CAO is afgesproken dat wanneer werknemers buiten werktijd tóch bezig zijn met zakelijke telefoontjes en mailtjes, deze tijd als overuren mag worden geschreven.
Een dergelijke afspraak lijkt gek: buiten werktijd werken is toch een tegenspraak, zou je denken. Maar vandaag de dag bestaat de “9 tot 5″-aanpak van werk allang niet meer, zeker niet in de ICT-sector. Het is doodnormaal om te verwachten dat mensen ‘s avonds of in het weekend ook nog reageren op werkdingen. Ook van parttimers wordt verwacht dat zij fulltime beschikbaar zijn.
Juridisch gezien zijn hier geen harde regels over. Wie werkt, heeft recht op loon natuurlijk. Maar het is best mogelijk af te spreken dat niet elk uurtje overwerk wordt vergoed. Het idee is dan dat die vergoeding al in het normale salaris verwerkt zit.
Er is een Arbeidstijdenwet maar die regelt niet expliciet hoe het zit met overwerk. Verder dan een dagmaximum van 12 uur per dag en 60 uur per week en “een onafgebroken rusttijd van ten minste 11 uren in elke aaneengesloten periode van 24 uren” plus regels over een half uur pauze als je werkdag meer is dan 5,5 uur gaat het niet. Hoe je binnen die kaders het werk inricht, is aan werkgever en werknemer.
Een werknemer is in principe niet verplicht om over te werken, maar het is ook weer niet zo dat je nooit hoeft over te werken. Een werknemer moet zich ‘goed’ gedragen (en een werkgever trouwens ook), en als vanuit die open norm overwerk nodig is dan moet je dat doen. Omgekeerd moet die goed werkgever wel rekening houden met jouw werk/privé balans en daarbij hoort ook mensen niet structureel overwerk opdringen. Zeker niet als ze een parttime contract hebben – het hele púnt is dan juist dat je die paar dagen niet werkt.
Zoals mijn collega Arnoud eerder al schreef: Om een of andere reden werkt dit soort dingen in de ICT net even wat anders dan elders. Waar geen bouwvakker ‘s avonds nog even een muurtje gaat leggen, zit menig ICT-professional de hele avond nog mail af te handelen. Zijn dat de mores van de beroepsgroep of is het iets dat we gewoon doen omdat het zo makkelijk is, zeker met een BYOD waar toch al de webmail op zit?
