Online platformen gericht op dienstverlening stijgen in populariteit. Verschillende concepten worden gelanceerd om bedrijven en consumenten te ontzorgen. Eén van deze concepten is Helpling. Helping brengt vraag en aanbod op het gebied van huishoudelijke hulp samen. Door middel van een app kunnen schoonmakers ingeschakeld worden voor opdrachten.
Maar zijn deze schoonmakers nou werknemers of zzp’ers? Kunnen we spreken van een werkgeverschap? Recentelijk heeft de Rechtbank Amsterdam zich uitgesproken over de vraag of er tussen Helpling en de schoonmaker een arbeidsovereenkomst tot stand is gekomen.
Om een rechtsverhouding als een arbeidsovereenkomst te kunnen kwalificeren moet voldaan worden aan de criteria van artikel 7:610 BW inhoudende dat een werknemer, in dienst van een werkgever, tegen de betaling van loon gedurende zekere tijd arbeid verricht. In het geval van Helpling en de schoonmaker is de situatie als volgt:
Feitelijke situatie
Helpling exploiteert een online platform waar schoonmakers en huishoudens (de klanten in dit geval) afspraken kunnen maken over de uit te voeren huishoudelijke werkzaamheden. Beide partijen kunnen op het platform een profiel aanmaken. De schoonmaker maakt een profiel aan waarbij een omschrijving wordt gegeven van de werkzaamheden inclusief het daarbij geldende uurtarief. Helpling heeft voor de schoonmakers een minimum en een maximumtarief ingesteld, waarbij rekening wordt gehouden dat het tarief niet lager is dan het minimumloon.
Nadat de schoonmaker zich heeft aangemeld volgt een intakegesprek. Helpling verstrekt hierbij een gebruikershandleiding waarin de regels voor het gebruik van het platform zijn omschreven. Hierin staat o.a. vermeld dat wanneer een schoonmaker drie aantekeningen heeft (negatieve beoordeling, niet op tijd afzeggen of niet nakomen van gemaakte afspraken), de schoonmaker van het platform wordt verwijderd.
De overeenkomst tussen Helpling en de schoonmaker wordt aangeduid als een Gebruikersovereenkomst. Deze overeenkomst is niet schriftelijk vastgelegd.
De relevante afspraken c.q. bepalingen voor de uitvoering van deze overeenkomst zijn neergelegd in de van toepassing zijnde algemene voorwaarden gesloten tussen Helpling en de schoonmaker en tussen Helpling en de klant. In de algemeen voorwaarden staat o.a. dat overeenkomst tussen de schoonmaker en de klant tot stand komt en dat Helpling slechts optreedt als facilitator voor opdrachten van de klant. Verder is in de algemene voorwaarden aangegeven dat niet beoogd is dat tussen partijen (Helpling en schoonmaker) een arbeidsovereenkomst tot stand komt.
Wel of geen arbeidsovereenkomst
Voor de toetsing of de rechtsverhouding beantwoordt aan de criteria van een arbeidsovereenkomst moet rekening worden gehouden met alle omstandigheden van het geval. Vast staat dat de overeenkomst tussen Helpling en de schoonmakers niet schriftelijk is vastgelegd. Alleen de algemene voorwaarden zijn geaccepteerd. Relevant in deze uitspraak is of er sprake is van een gezagsverhouding.
Bij de vraag of er sprake is van een gezagsverhouding dient te worden beoordeeld of Helpling de bevoegdheid heeft om de schoonmakers instructies of aanwijzingen te geven bij het uitvoeren van hun schoonmaakwerkzaamheden. Naar het oordeel van de kantonrechter is hier geen sprake van.
Het enkele feit dat Helpling telefonisch, dan wel op haar website tips geeft over hoe bepaalde schoonmaakwerkzaamheden kunnen worden uitgevoerd of hoe een schoonmaker kan omgaan met vragen of klachten van een klant, maakt nog niet dat sprake is van gezag. Dat Helpling de faciliteiten biedt om facturen te sturen, de agenda te beheren, contact te hebben met de klant en dat zij, indien zij te veel klachten over een schoonmaker ontvangt het account kan blokkeren, maakt ook niet dat er sprake is van gezag door Helpling.
Daarmee biedt Helpling immers slechts de faciliteiten om de werkzaamheden goed en eenvoudig af te stemmen en uit te voeren en draagt zij zorg voor een betrouwbare en goed onderhouden website. Doordat er niet voldaan is aan dit punt kan ook geen sprake zijn van een arbeidsovereenkomst.
Uitzendovereenkomst
In de zaak speelde nog de vraag of wellicht sprake zou zijn van een uitzendovereenkomst. Het antwoord op de vraag spreekt voor zich. Nu geen sprake is van een arbeidsovereenkomst is er ook geen sprake van een uitzendovereenkomst.
Arbeidsbemiddeling
Hoe kan Helpling dan wel worden gekwalificeerd? De kantonrechter heeft aangegeven dat er sprake is van arbeidsbemiddeling door Helpling. Arbeidsbemiddeling is ‘het behulpzaam zijn van een werkgever dan wel werkzoekende bij het zoeken naar arbeidskrachten of arbeidsgelegenheid, waarbij de totstandkoming van een arbeidsovereenkomst naar burgerlijk recht wordt beoogd’ aldus artikel 1 lid 1 sub b Waadi. Helpling speelt door haar ingerichte platform een actieve rol tussen de totstandkoming van de arbeidsovereenkomst tussen de klant en de schoonmaker. Deze actieve rol blijkt onder meer uit de bemoeienis van Helpling bij de totstandkoming van de arbeidsovereenkomst en ook de regels voor het accepteren/wijzigingen/annuleren van een opdracht.
Gevolgen uitspraak
Het oordeel van de Rechtbank Amsterdam is dat er geen sprake is van zowel een arbeidsovereenkomst als een uitzendovereenkomst, maar dat sprake is van arbeidsbemiddeling.
Wanneer u als ondernemer een platform faciliteert let er dan ook goed op of de ingeschakelde mensen via uw platform worden gekwalificeerd als werknemers of als zzp’ers. Wanneer (achteraf) blijkt dat de ingeschakelde mensen als werknemers worden gezien heeft dit vergaande gevolgen voor u als ondernemer en moet u voldoen aan de regels die komen kijken bij het arbeidsrecht. Denk daarbij aan het afdragen van een werkgeverspremie, doorbetaling bij ziekte en minimumloon.
