Alternatieve geschillenbeslechting, een hele mond vol. Alternatieve conflictoplossing wordt het ook wel genoemd. In het Engels noemt men het "alternative dispute resolution", afgekort ADR. De Engelse afkorting kan makkelijk gebruikt worden als geheugensteun: ADR is Anders Dan Rechtspraak. Men noemt het namelijk een alternatieve vorm van conflicten oplossen, omdat het dient als alternatief voor de gang naar de 'gewone' rechter (overheidsrechter).
Er zijn kortweg drie vormen van alternatieve geschillenbeslechting: mediation, het bindend advies en arbitrage. Mediation (bemiddeling) is vrijwillig en vrijblijvend. Een mediator probeert partijen te helpen om er samen uit te komen. Lukt dat niet, dan kan de mediator de knoop niet doorhakken.
Bij de bindendadviesprocedure is de uitkomst minder vrijblijvend dan bij mediation. De partijen spreken vooraf af dat ze gebonden zijn aan het advies. Echter, als een partij weigert dit advies na te komen, moet de andere partij alsnog naar de rechter om nakoming te vorderen.
Bij arbitrage is de uitkomst van de procedure bindend voor partijen. Met een arbitrair vonnis in de hand kan de winnende partij na goedkeuring van de rechter naleving afdwingen. Zo kan een deurwaarder bijvoorbeeld op dat moment goederen opeisen of geld van een bankrekening halen als het arbitraal vonnis zegt dat de winnende partij daar recht op heeft.
Arbitrage lijkt het meest op een gewone procedure bij de overheidsrechter en wordt daarom door sommigen ook gezien als een vorm van rechtspraak.
Als men er samen uit is via een alternatieve geschillenbeslechting, dan is het belangrijk deze vast te leggen. Dat gebeurt in een zogeheten vaststellingsovereenkomst. Iedereen die wel eens 'met wederzijds goedvinden' ontslag heeft genomen kent deze vorm. Voor de vaststellingsovereenkomst is trouwens niet persé een geschil nodig, maar dit terzijde.
Zoals bij alle overeenkomsten geldt, blijft het altijd de vraag of men de afspraken nakomt. Of misschien achteraf de overeenkomst gaat vernietigen. De naleving van een vaststellingsovereenkomst kun je afdwingen met behulp van een notaris die een authentieke akte opmaakt. Hoe dit precies in zijn werk gaat zal worden uitgelegd in een volgende blog.
