Meerdere telecombedrijven blijken in strijd met de nieuwe Europese netneutraliteitsregels te handelen, aldus de Autoriteit Consument & Markt (ACM). Sinds 30 april 2016 zijn deze regels in werking getreden maar blijkbaar is dit nog niet voor alle telecombedrijven duidelijk. Handelen in strijd met deze verordening kan binnenkort grote gevolgen hebben. Aan welke nieuwe regels dienen telecombedrijven zich te houden en welke gevolgen kan de nalatigheid van de telecombedrijven hebben? En moeten zij nu bang zijn?
De nieuwe Europese netneutraliteitsregels
Sinds 30 april 2016 geldt in Europa een wettelijke plicht tot netneutraliteit. Deze plicht komt voort uit Verordening nr. 2015/2120, die op 30 april 2016 in werking is getreden. Een Europese verordening heeft directe werking in alle lidstaten. Wat betreft rangorde hebben de regels van de verordening bij strijdigheid voorrang ten opzichte van de nationale wetgeving.
De verordening schept een kader voor de netneutraliteitsregels. Maar wat wordt er eigenlijk bedoelt met netneutraliteit? Netneutraliteit houdt in dat aanbieders van telecommunicatiediensten geen voorrang of belemmeringen mogen introduceren op het netwerk voor specifieke diensten. Een internetprovider die bijvoorbeeld tegen betaling voorrang verleent aan een dienst als Netflix, handelt dus in strijd met het principe van netneutraliteit.
Andere belemmeringen zijn bijvoorbeeld het blokkeren, vertragen, beperken of discrimineren van diensten. Daarnaast wordt geen enkele vorm van tariefdifferentiatie toegestaan. Dit houdt in dat aanbieders voor het gebruik van alle data hetzelfde tarief moeten rekenen. Er mag dus geen verschil zitten in het te hanteren tarief bij dezelfde diensten. Ook voor zogenoemde zero-rating diensten geldt dit regime. Zo was de handelswijze van KPN die Spotify aanbood zonder dat de gestreamde muziek van de databundel afging, in strijd met de netneutraliteit. Deze vorm van datadiscriminatie blijft door een wetswijziging ook onder de nieuwe regels verboden.
Tethering en verkeersbeheersmaatregelen
De waarschuwing van de ACM ziet specifiek op twee regels die niet nageleefd worden. In de eerste plaats gaat het om het vereiste dat klanten van telecombedrijven zelf mogen kiezen met elke apparaten zij gebruik maken van een internettoegangsdienst. Ook mogen de klanten een apparaat gebruiken om een andere apparaat met internet te verbinden, ook wel ‘tethering’ genoemd. Dus je zou via jouw laptop via tethering gebruik mogen maken van de databundel van jouw smartphone om onderweg te kunnen internetten in de trein bijvoorbeeld.
Alleen tethering toestaan is niet genoeg, er mogen geen aanvullende belemmeringen worden gesteld. T-Mobile bood niet zo lang geleden nog een ‘onbeperkt’ abonnement aan, waarbij tethering werd toegestaan. Wel gold er een maximum van 20GB per maand. De ACM plaatste al snel vraagtekens bij deze beperking en T-Mobile verweerde zich door te stellen dat de maatregel nodig was om te voorkomen dat het netwerk verstopt zou raken. Maar preventief diensten afknijpen om te voorkomen dat het netwerk overbelast zou kunnen raken, is iets heel anders dan handelen bij een situatie van congestie.
Dit laatste is ook gelijk het tweede punt dat de ACM aankaart. Telecombedrijven mogen redelijke verkeersbeheersmaatregelen nemen. Dit mag echter alleen in uitzonderlijke gevallen en geldt niet voor het aanpassen van videoverkeer van bijvoorbeeld YouTube of Netflix. Ze mogen dus niet meer preventief videodiensten in slechtere kwaliteit laten streamen om zo overbelasting van het netwerk te voorkomen.
Dreigen ACM zonder handhavingsbevoegdheid
Een sterke toezichthouder is belangrijk bij het handhaven van de regels omtrent netneutraliteit. En daar zit nou net het probleem. Op dit moment heeft de ACM nog geen bevoegdheden om de regels van de verordening te handhaven. Er ligt weliswaar een wetsvoorstel bij de Eerste Kamer, maar voorlopig zijn de regels nog niet in de nationale wetgeving ingevoerd.
Daarnaast worden voor 30 augustus 2016 richtsnoeren vastgesteld door BEREC, de samenwerkingsorganisatie van Europese toezichthouders, waarin wordt vastgesteld hoe de toezichthouders de Verordening moeten gaan toepassen.
De ACM zal erg terughoudend zijn bij de handhaving van de netneutraliteitsregels totdat de bevoegdheden in de nationale wet zijn geregeld en de richtsnoeren zijn gepubliceerd. Wanneer deze twee punten zijn geregeld zullen de telecombedrijven goed moeten oppassen. Per 1 juli 2016 zijn de boetes die ACM kan opleggen namelijk flink verhoogd!
